Νικόλαος Κασομούλης, Γεώργιος Α.Μέγας, ως πότε άλλοι θα αξιοποιούν την φήμη των παιδιών της Σιάτιστας;

Μια από τις ενασχολήσεις στο μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου μου αποτελούσε (και αποτελεί) η ανάγνωση της ελληνικής ιστορίας. Η επανάσταση του 1821 που είναι η περίοδος της ελληνικής ιστορίας που έχει αναδείξει τις περισσότερες ηρωικές μορφές με ενθουσίαζε πάντα.

Μια από αυτές τις μορφές είναι και αυτή του Νικόλαου Κασομούλη για τρεις λόγους. Επειδή παραβρέθηκε σε πολλές στιγμές της εθνεγερσίας, επειδή έγραψε τις αναμνήσεις του στα «Στρατιωτικά Ενθυμήματα» και το σημαντικότερο η καταγωγή του. Σε όσα βιβλία διάβαζα δηλωνόταν ότι ήταν από την Κοζάνη! Δεν μπορούσα να μη ζηλέψω την Κοζάνη για αυτό.

Τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Ο Νικόλαος Κασομούλης είναι Σιατιστινός, αφού ο ίδιος ομολογεί πως η Σιάτιστα είναι η πατρίδα του. Παρ’ όλες τις πικρίες που ένιωσε από την κακία και την απληστία με την οποία φέρθηκαν στην οικογένεια του, μερικοί ευτυχώς, Σιατιστινοί δημογέροντες. Αυτή είναι μια ιστορία όμως που θα μας απασχολήσει αργότερα.

Στα ενθυμήματα του διαβάζουμε:

«Τέλος το εσπέρας έφθασα εις την Σιάτισταν, εις την μητέραν μου, εις τας αδελφάς μου, εις τους πατριώτας μου, εις τους συμμαθητάς μου και διδασκάλους μου, αφού δέκα χρόνους δε είχαν με ιδεί.»

Τα γεγονότα αυτά συνέβησαν τον Απρίλιο του 1821. Ο Κασομούλης αναφέρει τους Σιατιστινούς πατριώτας,  έχει μάθει στην Σιάτιστα να γράφει και να διαβάζει, ώστε να είναι σε θέση στο μέλλον, να γράψει τα απομνημονεύματα του.

Είναι γεγονός ότι στην Σιάτιστα προτομή του Κασομούλη δεν υπάρχει, ούτε κάποια μεγάλη εκδήλωση έγινε εδώ για να τιμηθεί ο Μακεδόνας ήρωας. Απλά δόθηκε το όνομα του σε έναν από τους δρόμους της πόλης μας. Άγαλμα υπάρχει στην Στυλίδα που πέθανε και στην Θεσσαλονίκη. Η Κοζάνη αξιοποιεί πολλές φορές την τεράστια του προσωπικότητα του χωρίς να αποκρύβει την καταγωγή του.

Αλλά αυτό όμως δεν συμβαίνει μόνο με τον Νικόλαο Κασομούλη!

Όσοι αναζητήσουν πληροφορίες για τον λαογράφο Γεώργιο Α. Μέγα θα διαβάσουν για τον μεγάλο Θρακιώτη Γεώργιο Μέγα. Έχω εντοπίσει και σοβαρή αναφορά στην οποία γράφεται μεταξύ άλλων ότι η οικογένεια του μετανάστευσε στην Σιάτιστα!!!!! Ο πατέρας Αναστάσιος Μέγας βρέθηκε στην Μεσημβρία για να διδάξει ως δάσκαλος. Δεν μεταναστεύουμε αλλά επιστρέφουμε στην πατρίδα μας.

Θρακιώτης λοιπόν ο Γεώργιος Μέγας. Να συνεχίσω με τον «Καστοριανό» αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχο.

Σε κανέναν επισκέπτη της Σιάτιστας δεν του κινείται καν η υποψία ότι ο αγωνιστής του 21 Νικόλαος Κασομούλης, ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας, ο αρχιτέκτων  Αριστοτέλης Ζάχος, η ζωγράφος Θάλεια Φλωρά – Καραβία, ο κλασσικός συνθέτης Χαρίλαος Περπέσσας ένιωθαν πατρίδα τους της Σιάτιστα.

Για να μην παρεξηγηθώ εκδηλώσεις που προέκυψαν από την πρωτοβουλία Σιατιστινών και υποστηρίχθηκαν από τον δήμο έγιναν, αλλά εγώ δεν εννοώ κάτι τέτοιο.

Εγώ αναφέρομαι σε δράσεις που η εμβέλεια τους θα ξεπερνά τα στενά όρια της πόλης μας και οι οποίες θα τιμούνε αυτές τις τεράστιες προσωπικότητες, θα προβάλλουν το έργο τους. Δράσεις με τις οποίες θα γίνεται «κτήμα» πολλών, η παραδοχή ότι στην Σιάτιστα δεν δημιουργήθηκαν απλά και μόνο οι προϋποθέσεις για την κατασκευή των αρχοντικών με σκοπό την επίδειξη του πλούτου που απέκτησαν οι Σιατιστινοί πραματευτάδες από το εμπόριο τους στην δύση. Οι Σιατιστινοί πραματευτάδες εξαιτίας των επιρροών που είχαν από τον δυτικό πολιτισμό, με τον πλούτο τους, κτίστηκαν τα σχολεία, ήρθαν μεγάλοι δάσκαλοι, δημιουργήθηκε μια πλούσια βιβλιοθήκη,  στήθηκαν και οι βάσεις για να ξεπηδήσουν μεγάλες προσωπικότητες.

Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD
lkotsikas@gmail.com

Κωνσταντίνος Αθ. Κανατσούλης, μια ιστορία από την Μικρασιατική Καταστροφή

Κωνσταντίνος Αθ, Κανατσούλης

Την προηγούμενη εβδομάδα στην μνήμη των Ελλήνων επανήλθε από το παρελθόν η θλιβερότερη ιστορία του Ελληνισμού, η Μικρασιατική Καταστροφή. Μπορεί οι λαμπρές σελίδες της Ιστορίας μας να μας γεμίζουν με υπερηφάνεια και να θέλουμε να ακούμε όσο πιο συχνά για αυτές αλλά τις ήττες και τις καταστροφές θα πρέπει να τις θυμόμαστε πιο συχνά για να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος.

Μέσα από τις μαύρες σελίδες συνήθως το πρώτο που κάνουμε είναι να αναζητήσουμε τους υπεύθυνους που μας οδήγησαν στη Καταστροφή. Όχι σπάνια όμως υπάρχουν και μορφές που το μεγαλείο τους αναδεικνύεται μέσα σε αυτές τις δύσκολες. Έγραψα για τον επίσκοπο Νικόλαο Παπανικολάου, σήμερα θα αναφερθώ στον συνταγματάρχη του πυροβολικού Κωνσταντίνο Αθανασίου Κανατσούλη.

Στην Μικρασιατική Καταστροφή πολλοί Μικρασιάτες σκοτώθηκαν και οι υπόλοιποι ξεριζώθηκαν. Πολλοί στρατιώτες από την Μητροπολιτική Ελλάδα επίσης σκοτώθηκαν, χάθηκαν ή επέστρεψαν αφού υπέφεραν πολλά από τους άτακτους Τσέτηδες του Κεμάλ Ατατούρκ.

Ένας από αυτούς ήταν και ο Σιατιστινός Κωνσταντίνος Κανατσούλης.

Γεννήθηκε στην Σιάτιστα το 1895 και αφού τελείωσε το Τραμπάντζειο Γυμνάσιο αμέσως μπήκε στην Σχολή Ευελεπίδων.

Όπως πληροφορούμαστε από το Λεύκωμα «Σιατιστέων Μνήμη» ο Κωνσταντίνος Κανατσούλης διακρίθηκε για την γενναιότητα του στην μάχη του Σκρα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Μετά την Καταστροφή αιχμαλωτίσθηκε και βασανίστηκε με αποτέλεσμα να κλονισθεί σοβαρά η υγεία του. Χρειάστηκε να καταφύγει στην Αθήνα και στην Ευρώπη για να αντιμετωπίσει τα σοβαρά προβλήματα της υγείας του. Αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του συνταγματάρχη. Πέθανε και τάφηκε στην Σιάτιστα στις 22 Ιουλίου 1972.

Όπως συνεχώς τονίζω, τα αρχοντικά της Σιάτιστας όχι μόνο μας θαμπώνουν με την υποβλητική τους ομορφιά αλλά και μας συγκινούν και μας εντυπωσιάζουν με την ιστορία των ανθρώπων που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και πέθαναν σε αυτά. Άνθρωποι που πρόσφεραν στα ελληνικά γράμματα, έδωσαν το αίμα τους για την πατρίδα, άνθρωποι που έγιναν ευεργέτες.

Το αρχοντικό Κανατσούλη (Χατζημιχάηλ). Η οικογένεια Κανατσούλη διαμένει σε αυτό από τα μέσα του 19ου αιώνα όταν ο Αθανάσιος Κανατσούλης παντρεύτηκε την Αγνή Χατζημιχαήλ.

Ο ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΩΚΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΓΗΠΕΔΟ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣ

Η προσφορά φωτογραφιών και υλικού από τους φίλους της σελίδας αρχίζει δειλά - δειλά να κάνει τα πρώτα της βήματα. Μέσω αυτού του υλικού έχουμε την δυνατότητα να ξεφυλλίσουμε και άλλες σκονισμένες και άγνωστες σελίδες από το παρελθόν της Σιάτιστας.

Ο Τάσος Τζιλίνης ψηφιοποίησε και μου απέστειλε αποκόμματα της εφημερίδας "Δυτική Μακεδονία", της 6 Φεβρουαρίου 1961 (αρ. φυλ. 562) με το άρθρο "ΠΩΣ ΙΔΡΥΘΗΣΑΝ ΑΙ ΠΡΩΤΑΙ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ" του Σιατιστινού δασκάλου Νικάνωρα Μάλαμα.

Ο αρθρογράφος περιγράφει την εμπειρία του, όταν ήταν μαθητής της ΣΤ’ τάξης (1926-1927) του Τραμπαντζείου Γυμνασίου, από την ποδοσφαιρική ομάδα του σχολείου που ιδρύθηκε το έτος 1925 με το όνομα «ΦΩΚΙΑΝΟΣ».

Το άρθρο συνοδεύεται από φωτογραφίες της ομάδας, οι οποίες λήφθηκαν το έτος 1926 μάλλον κάτω από το περιστύλιο πίσω από το ιερό του Αγίου Δημητρίου. Στις λεζάντες των φωτογραφιών καταγράφονται και τα ονόματα των μελών της ομάδας. Ομολογώ πως αγνοούσα για την ύπαρξη αυτής της ομάδας. Γνώριζα από μια φωτογραφία του λευκώματος «ΣΙΑΤΙΣΤΕΩΝ ΜΝΗΜΗ» για την ποδοσφαιρική ομάδα «ΑΣΤΗΡ» της Γεράνιας, το 1925.

Ο Μάλαμας διηγείται πως ο ΦΩΚΙΑΝΟΣ προήλθε από την συνένωση του ΦΩΚΙΑΝΟΥ που των μαθητών της Χώρας και του ΑΕΤΟΥ των μαθητών της Γεράνιας. Τα παιδιά, με δικά τους έξοδα, ίδρυσαν τα γραφεία της ομάδας, συνέταξαν το καταστατικό και ξεκίνησαν τις ενέργειες για την επίσημη αναγνώριση του συλλόγου. Η «έδρα» της ομάδας ήταν ο χώρος μπροστά από τον ναό του Προφήτη Ηλία στην οποία και προπονούνταν.

Μετά από πρόταση, παράκληση, των μελών της ομάδας, ο Νικάνωρ Μάλαμας είναι πρώτος πρόεδρος της ομάδας. Αν και άπειρος, κατάφερε να οργανώσει στοιχειωδώς την ομάδα ενώ με συνδρομές των Σιατιστινών συγκεντρώνει τα χρήματα για να αγοραστούν οι αθλητικές στολές και τα παπούτσια των ποδοσφαιριστών.

Πολλά μπορείς να πετύχεις και πολλά εμπόδια αγνοείς τελικά αν υπάρχει μεράκι και θέληση!
Πληροφορίες για την εξέλιξη και την πορεία της ομάδας, δεν μας δίνει το άρθρο. Μας αποκαλύπτει όμως πως τέθηκαν οι βάσεις για την δημιουργία του πρώτου ποδοσφαιρικού γηπέδου της Σιάτιστας.
Η ομάδα θέτει τον επόμενο στόχο της. Την δημιουργία του δικού της γηπέδου. Ο Μάλαμας δεν διστάζει, συντάσσει επιστολή προς στον Σύλλογο Σιατιστέων της Νέας Υόρκης παρακαλώντας τους απόδημους να χρηματοδοτήσουν την ομάδα. Οι απόδημοι συγκινούνται και στέλνουν αρχικά μια επιταγή των 500 δολαρίων. Παρεμβαίνουν την τελευταία στιγμή οι καθηγητές του σχολείου και από το ταχυδρομείο παίρνουν την επιταγή μη ξέροντας τον σκοπό της αποστολής της επιταγής.
Μόλις πληροφορούνται αναλυτικά για αυτόν, από τον Μάλαμα, τον παρακαλούν να δώσει τα χρήματα στο Γυμνάσιο για να τα διαχειριστεί αυτό για τον ίδιο σκοπό. Έτσι, το σχολείο δαπανά τα 500 δολάρια για να ισοπεδωθεί το χωράφι (όπως στο άρθρο περιγράφεται) ιδιοκτησίας του Γυμνασίου, που σήμερα είναι ο αύλειος χώρος του Γυμνασίου Λυκείου «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ».

Οι κερκίδες φτιάχτηκαν περίπου τριάντα χρόνια αργότερα. Με προσωπική εργασία των μαθητών του γυμνασίου οι οποίοι μετέφεραν με τα χέρια τους τις πέτρες με τις οποίες δημιουργήθηκε το «μπάζωμα» πάνω στο οποίο διαμορφώθηκαν οι κλίμακες των κερκίδων.
Ήταν το ποδοσφαιρικό γήπεδο της Σιάτιστας μέχρι τις αρχές τις δεκαετίας του 1980. Η πρώτη αθλητική εγκατάσταση της Σιάτιστας.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Τάσο για την σημαντική του προσφορά. Περιμένω το παράδειγμα του να το ακολουθήσουν και άλλοι.

Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD
lkotsikas@gmail.com - (6942) 251 656

Ένας θησαυρός που έχουμε σπίτι μας!

Σημαντικό πλούτο για όσους ασχολούνται με την ιστορία και την παράδοση της Σιάτιστας είναι οι παλιές φωτογραφίες. Ένας θησαυρός στο σπίτι μας.

Δεν μπορεί να αντιληφθεί κανένας πόσες πολύτιμες πληροφορίες μπορεί να δώσει για την καθημερινότητα, την ζωή την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα της παλιάς Σιάτιστας μια παλιά φωτογραφία.

 Για παράδειγμα η παρακάτω φωτογραφία του siatistanews από τον τρύγο (να υποθέσω στην περιοχή Σαμαρές;). στην οποία ξεχωρίζουμε δύο άντρες που στους ώμους τους κανέστρια με σταφύλια. Σε τέτοια καλάθια αν θυμάμαι καλά κουβαλούσαμε και το κολατσιό για το μεσημεριανό διάλειμμα του τρύγου.

Αλλά παρουσιάσαμε και άλλες φωτογραφίες. Η φωτογραφία για παράδειγμα από το αρχοντικό του Σαχίνη που δυστυχώς δεν υπάρχει σήμερα.

Η φωτογραφία της δεκαετίας του από το αρχείο της Καλλιόπης Μπόντα από τον Δεκαπεντάγουστο μέσα από την οποία παίρνουμε πληροφορίες και για την παλιά είσοδο της πόλης μας.

Να θυμηθούμε την φωτογραφία των αποκαλυπτηρίων του ηρώου στην περιοχή του Δημαρχείου που μας φέρνει την εικόνα της Σιάτιστας πριν ογδόντα χρόνια. Στην φωτογραφία που διακρίναμε και τον Νικόλαο Παπανικολάου τον ηρωικό Μητροπολίτη Γρεβενών.

Σίγουρα όλοι μας θέλουμε να δούμε και άλλες τέτοιες φωτογραφίες!! Φωτογραφίες που δεν θα δούμε αν πεταχτούν ή δοθούν στον οποιονδήποτε άγνωστο.

Θα ήταν μια πολύ καλή δράση από πλευράς δήμου να συλλέξει, να αρχειοθετήσει και να τεκμηριώσει παλιές φωτογραφίες. Η τεκμηρίωση μπορεί να περιλαμβάνει τον χρόνο και την τοποθεσία λήψης, το γεγονός, το πρόσωπο, το μνημείο με το οποίο συνδέεται. Η τεκμηρίωση ενός τέτοιου αρχείο απαιτεί την κατάλληλη τεχνογνωσία! Ο Δήμος απλά θα πρέπει να αναθέσει σε κάποιον να καταγράψει το περιεχόμενο τον σκοπό της δράσης να προεκτιμήσει τον προϋπολογισμό της και να αναζητήσει την πηγή της χρηματοδότησης. Θα πρέπει επίσης να επιλέξει και το μέσο με το οποίο θα γίνει διαθέσιμο αυτό το αρχείο σε όλους μας.

Εμείς απλά από πλευράς μας οφείλουμε να διαφυλάξουμε το φωτογραφικό αρχείο που έχουμε από τους προπαππούδες, παππούδες μας! Δεν πρέπει να δίνουμε στον οποιονδήποτε επί "ενός πινακίου φακής" πολύτιμες φωτογραφίες, πολύτιμα αντικείμενα. Είναι γνωστή η ιστορία του Μακρυγιάννη. 

Εξαιρούνται οι γνωστοί Σιατιστινοί συλλέκτες που έχουν την γνώση της αξίας αυτών των φωτογραφιών και μέσω των εκθέσεων που κάνουν μπορούμε να τις δούμε όλοι μας.

Προσοχή στο φωτογραφικό μας αρχείο λοιπόν!!

Τι είναι επιτέλους το Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα;

Στην συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβούλιου Βόιου απασχόλησε σημαντικό μέρος της συζήτησης για το αν τα έργα του Δήμου που προτείνονται στο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα ή Τοπικό Πόρο Ανάπτυξης, όπως το γνωρίζουμε καλύτερα, συμβαδίζουν με τους στόχους τους προγράμματος.
Ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα συντάσσεται για την υλοποίηση του οράματος ενός φορέα ή μιας επιχείρησης. Για να είναι εφικτή η υλοποίηση του αναλύεται σε άξονες και μέτρα επί των οποίων κατανέμεται ο προϋπολογισμός του προγράμματος.

Θεωρώ ότι θα πρέπει να γνωρίζουμε όλοι το όραμα που επιδιώκεται να υλοποιηθεί μέσω του ΕΑΠ και τους άξονες και τα μέτρα στα οποία αναλύεται. Στο κείμενο του επιχειρησιακού σχεδίου που εγκρίθηκε από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (στην σελίδα 8) περιγράφεται το όραμα που επιδιώκεται να υλοποιηθεί μέσω του προγράμματος.

Αν τα έργα που προτείνονται στο ΕΑΠ συμβαδίζουν ή όχι με τους στόχους του προγράμματος ας το κρίνει ο καθένας μόνος του. Δεν παραθέτω κανένα σχόλιο. Θα μπορούσα να κάνω αφού μου το επιτρέπει το αντικείμενο των μεταπτυχιακών σπουδών μου. Αλλά πολύ εύκολα μπορεί να εκθλιφθεί από τον καθένα ότι θέλω να κάνω καλόβουλη ή κακόβουλη κριτική στον Δήμο.

Απλά ελπίζω οι αιρετοί άρχοντες του τόπου μας να γνωρίζουν αυτά που παραθέτω για τον πολύ απλό λόγο γιατί είναι αυτοί που απορρίπτουν ή εγκρίνουν την υποβολή προτάσεων για την ένταξη έργων στο ΕΑΠ.

Το όραμα

Το Επιχειρησιακό Σχέδιο για το νέο Ε.Α.Π. 2012-2016 που παρουσιάζεται παρακάτω έχει όραμα, είναι ρεαλιστικό, λαμβάνει υπόψη τη δημοσιονομική συγκυρία που διανύουμε και εξυπηρετεί τον βασικότερο στόχο μας για αύξηση των θέσεων εργασίας με ποιότητα ζωής.

Φιλοδοξεί, ως προϊόν διαλόγου με τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους των περιοχών εφαρμογής, να εκφράσει την πολιτική και τεχνοκρατική αντίληψη, για :

• Την ορθολογική διαχείριση του Τέλους Ανάπτυξης.
• Την ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη των περιοχών εφαρμογής και ειδικότερα των λιγνιτικών περιοχών.
• Τη δημιουργία συνθηκών αύξησης της απασχόλησης και του παραγόμενου εισοδήματος.
• Τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και
• Την κινητοποίηση των κοινωνικών και οικονομικών εταίρων για δημιουργία αναπτυξιακού κλίματος.

Κεντρικός Στόχος ορίζεται «η ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της απασχόλησης βασισμένης στη γνώση, βελτιώνοντας τις συνθήκες διαβίωσης στην περιοχή εφαρμογής.

Ειδικότερα, η επιχειρηματικότητα και η απασχόληση θα προωθηθούν με τη στήριξη και
ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων που αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της
περιοχής, την ενέργεια και το περιβάλλον και τις ευκαιρίες που αναδύονται.
Άλλωστε, η επιχειρηματική δραστηριότητα στις παρούσες συνθήκες είναι η μόνη
διέξοδος για να εισέλθει η περιοχή σε αναπτυξιακή τροχιά, δεδομένου ότι ο

δημόσιος τομέας δεν αποτελεί λύση από μόνος του.

Οι άξονες και τα μέτρα του προγράμματος

Άξονας 1 : Ολοκλήρωση έργων ΕΑΠ 2007-2011

• Μέτρο 1.1 : Ολοκλήρωση έργων ΕΑΠ 2007-2011 – έργα γέφυρες

Άξονας 2 : Στήριξη του παραγωγικού περιβάλλοντος

• Μέτρο 2.1 : Υποδομές και δομές στήριξης του παραγωγικού περιβάλλοντος
• Μέτρο 2.2 : Στήριξη ιδιωτικών επενδύσεων, με έμφαση στις νέες τεχνολογίες, στην
• καινοτομία, στην κοινωνική οικονομία και στην εξωστρέφεια

Άξονας 3 : Ενίσχυση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού

• Μέτρο 3.1 : Ενίσχυση και εκσυγχρονισμός υποδομών εκπαίδευσης και κατάρτισης
• Μέτρο 3.2 : Kατάρτιση και εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού
• Μέτρο 3.3 : Ενίσχυση της έρευνας και των νέων τεχνολογιών με έμφαση στην ενέργεια και στο περιβάλλον

Άξονας 4 : Βελτίωση του περιβάλλοντος (ανθρωπογενούς και φυσικού), της ποιότητας ζωής και της κοινωνικής συνοχής

• Μέτρο 4.1 : Προστασία, αποκατάσταση και αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής
• Μέτρο 4.2 : Ορθολογική διαχείριση και βέλτιστη αξιοποίηση υδάτινου δυναμικού
• Μέτρο 4.3 : Βελτίωση και συμπλήρωση των τεχνικών και κοινωνικών υποδομών.
• Μέτρο 4.4 : Στήριξη μετεγκαταστάσεων οικισμών

Άξονας 5 : Στήριξη και ανάδειξη του πολιτισμού και του τουρισμού.

Τα σχόλια δικά σας

Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD