ΤΑ ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ ΜΑΣ ΜΙΛΟΥΝ | Αρχοντικό Πούλκως, Σιάτιστα 1943

Μια από τις ιστορίες από τις πολλές που είναι κρυμμένες στα αρχοντικά της Σιάτιστας. Την έζησε, την έγραψε, ο Αντώνιος Σκούλιος και την δημοσίευσε στο siatistanews με τίτλο «Μαθητές στο Τραμπάντζειο Γυμνάσιο κατά τη διάρκεια του πολέμου». Μεταφέρει εικόνες από την Σιάτιστα της Αντίστασης και της Κατοχής. Εικόνες που νομίσαμε ότι βλέπαμε μόνο σε επετειακές ταινίες.

Ένα απόγευμα –ήταν στα τέλη του Φλεβάρη του 1943- με πλησίασε με τρόπο συνωμοτικό ένας από τους συμμαθητές μου – ήμασταν ήδη στην πέμπτη τάξη – και μου είπε πως ήρθε κάποιος από την αντίσταση και πως θέλει να μας μιλήσει. Θα έρχονταν κι άλλοι συμμαθητές κι αν  ήθελα μπορούσα να πάω κι εγώ. Χωρίς σκέψη και με προθυμία, άλλο που δε θέλαμε δηλαδή, το απόγευμα μέρα ακόμη πήγαμε με το συμμαθητή, γείτονα και επιστήθιο φίλο μου, το Γιάννη το Νάκο. Με το Γιάννη γεννηθήκαμε το ίδιο βράδυ, παίζαμε μαζί, πήγαμε μαζί στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο και υπηρετήσαμε μαζί στο στρατό στην ίδια μονάδα. Ήταν ένα τίμιο, θαρραλέο, σοβαρό και έξυπνο παιδί που μπορούσες να βασίζεσαι πάνω του για όλα. 

Φτάσαμε στη Γεράνεια, στο Αρχοντικό της Πούλκως. Μπήκαμε μέσα , ανεβήκαμε μια σκάλα και περάσαμε σε ένα δωμάτιο κάπως στενόμακρο. Πρώτη φορά πηγαίναμε εκεί και από τότε δε μου δόθηκε η ευκαιρία να ξαναπάω. Ήταν κι άλλοι στο δωμάτιο, γύρω στα 8-10 άτομα, στην πλειονότητα μαθητές. 

Καθίσαμε σε ένα ξύλινο πάγκο και περιμέναμε. Σε ένα τραπέζι έκαιγε ένα μεγάλο κερί και έδινε λιγοστό φως στον ημισκότεινο χώρο. Σε λίγο ήρθε ο άνθρωπος της αντίστασης, ένας ψηλός ξερακιανός τύπος με μικρά στρόγγυλα γυαλιά και χωρίς καθυστέρηση ή συστάσεις και χαιρετούρες άρχισε να μας μιλάει. 

Μας είπε για την κατάσταση στην Ελλάδα, για τους κατακτητές, για τον αγώνα που πρέπει να κάνουμε για να τους διώξουμε από την πατρίδα μας. Είπε πως σε άλλα μέρη της Ελλάδας είχε οργανωθεί και ξεσηκωθεί ο κόσμος και οι αντάρτες έδιναν μάχες χτυπώντας, όπου μπορούσαν, τους κατακτητές. Μας είπε ακόμη πως η λευτεριά κερδίζεται με αγώνα και θυσίες, πως έχουμε συμμάχους τους δημοκρατικούς λαούς που πολεμούν κατά του φασισμού και του ναζισμού. Μίλησε για τη φτώχια, για την πείνα και για όλα τα δεινά που έφεραν οι κατακτητές.  

Αντώνιος Σκούλιος (1926-2007)

Όσο μιλούσε εμείς ακούγαμε χωρίς μιλιά, χωρίς ερώτηση. Κάναμε συνειρμούς κάτι με το Κρυφό Σχολειό, κάτι με τη Φιλική Εταιρεία, κάτι με το Ρήγα κλπ. φέραμε στο μυαλό μας τους αγώνες του 21. Μήπως έτσι ή κάπως έτσι δεν ξεκίνησε ο αγώνας τότε; Τότε δε θυσιάστηκαν Έλληνες, για να ελευθερώσουν την Πατρίδα; Αυτά δε μαθαίναμε και στο Δημοτικό σχολείο και στο Γυμνάσιο; Πέρασε αρκετή ώρα, είχε προχωρήσει η νύχτα και έπρεπε να φύγουμε. Τον εκπρόσωπο της αντίστασης δεν τον ξαναείδαμε, ακούσαμε μόνο ότι τον έπιασαν κάπου στην περιοχή και τον κρέμασαν. 

[…]

Την άλλη μέρα πήγαμε κανονικά στο Γυμνάσιο νιώθοντας διαφορετικά, κάπως περήφανοι. Είχαμε την αίσθηση ότι ξαφνικά γίναμε άνδρες και μπορούσαμε κάτι να προσφέρουμε στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας. Λίγες μέρες αργότερα οι Ιταλοί εξαφανίστηκαν από τη Σιάτιστα. Φαίνεται ότι πήραν πληροφορίες ότι στη γύρω περιοχή κινούνταν αντάρτικες ομάδες και έφυγαν προς τα Γρεβενά. 

Κάναμε μάθημα και λόγω έλλειψης καθηγητών είχαμε συνδιδασκαλία πέμπτη και έκτη τάξη μαζί. Μας έκανε μάθημα ο γυμνασιάρχης, όταν ξαφνικά άνοιξε η πόρτα τα αίθουσας και εμφανίστηκε ο Νάσιος, ένας πιτσιρίκος τύπος γαβριά με ένα παιδικό θρασύ πρόσωπο, στάθηκε εκεί χωρίς να προχωρήσει μέσα. Όλοι τον βλέπαμε απορημένοι. 

"Κυρ δάσκαλι, είπιν ου καπιτάνιους ν’ απουλύκ’ς τα πιδιά, θα ουμιλήσ’ κι να παν ν’ ακουσ’ν." 

Τα είπε και εξαφανίστηκε ξαφνικά και γρήγορα, όπως είχε έρθει. Όλοι μείναμε σκεπτικοί. Ύστερα από λίγο ο γυμνασιάρχης μας είπε να φύγουμε, ήταν άλλωστε η τελευταία ώρα διδασκαλίας. Ο Νάσιος είχε δίκαιο. Στη Σιάτιστα είχε έρθει μια ομάδα ανταρτών του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) κι ο αρχηγός μιλούσε εκείνη την ώρα στον κόσμο. 

Σε λίγες μέρες, στις αρχές του Μάρτη ξεκίνησε και ο ένοπλος αγώνας στην περιοχή μας με αποκορύφωμα τη θρυλική μάχη του Φαρδύκαμπου.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΟΥΛΙΟΣ, "Η 28η Οκτωβρίου του 1940 μας βρήκε μαθητές καθισμένους στα θρανία της τρίτης τάξης του Τραμπάντζειου Γυμνασίου Σιατίστης"

«Η 28η Οκτωβρίου του 1940 μας βρήκε μαθητές καθισμένους στα θρανία της τρίτης τάξης του Τραμπάντζειου Γυμνασίου Σιατίστης. Είχαν περάσει οι καλοκαιρινές μας διακοπές, όταν ανέμελα απολαμβάναμε τον ελεύθερο χρόνο μας τρέχοντας απάνω κάτω στις γειτονιές και παίζοντας. Είχε τελειώσει και ο τρύγος, το μεγάλο πανηγύρι της Σιάτιστας, που όλοι ήταν στο πόδι τρέχοντας να προλάβουν να τελειώσουν τη συγκομιδή των σταφυλιών, που αποτελούσε ένα σταθερό έσοδο για την οικιακή οικονομία σε κάθε οικογένεια.

Είχαμε ξεκινήσει και πάλι με όρεξη τα μαθήματά μας και ξαφνικά πρωί της Δευτέρας απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα η είδηση ότι η Ιταλία μας κήρυξε τον πόλεμο και ότι στα αλβανικά σύνορα είχαν αρχίσει κιόλας οι μάχες και οι Ιταλοί στρατιώτες είχαν περάσει στο ελληνικό έδαφος. Δεν ξέραμε τι να πούμε. Κοιτάζαμε ο ένας τον άλλο απορημένοι απ’ το απρόσμενο γεγονός. Δεν μπορούσαν να φανταστούμε εκείνη την ώρα πως η ζωή μας άλλαζε, πως μπαίναμε σε μια περίοδο που όλα άλλαζαν δραματικά, πως η μέρα αυτή ήταν η αρχή μιας νέας περιόδου της ζωής μας με ταλαιπωρίες και άγνωστες σε μας περιπέτειες, που η διάρκειά τους θα ήταν τόσο μεγάλη.

Το Γυμνάσιό μας επιτάχθηκε για τις ανάγκες της επιστράτευσης και τα μαθήματά μας σταμάτησαν για μια εβδομάδα περίπου. Στις αίθουσές του ντύνονταν οι στρατιώτες που καλούνταν να καταταγούν για να υπηρετήσουν την πατρίδα. Έφταναν εκεί τόσο οι Σιατιστινοί όσο και οι κάτοικοι των γύρω χωριών και, αφού φορούσαν το χακί και έπαιρναν τον απαραίτητο εξοπλισμό τους, όπλα παλάσκες, καραβάνες, παγούρια, σχηματίζονταν οι μονάδες και χωρίς καθυστέρηση ξεκινούσαν πεζοί για το μέτωπο. Ανάμεσα σε αυτούς που κατατάχθηκαν ήταν και οι δικοί μας καθηγητές και δάσκαλοι. Τις μέρες αυτές τρέχαμε κι εμείς και βλέπαμε τους στρατιώτες μας που φεύγανε. Μπροστά οι αξιωματικοί με τις επωμίδες και τα αστέρια τους και πίσω συντεταγμένοι οι στρατιώτες. Τότε αρχίσαμε να μαθαίνουμε τους βαθμούς των αξιωματικών και υπαξιωματικών και να τους αναγνωρίζουμε από τα διακριτικά τους. Τους βλέπαμε όλους με περηφάνια, νιώθαμε σιγουριά πως οι εχθροί δεν πρόκειται να πατήσουν τα χώματα της πατρίδας.»

ΠΗΓΗ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΟΥΛΙΟΣ, Μαθητές στο Τραμπάντζειο Γυμνάσιο κατά τη διάρκεια του πολέμου, siatistanews

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣ ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ’40. ΑΚΟΜΑ ΕΝΑ ΟΝΟΜΑ;

Σε σημερινή ανάρτηση το siatista-info (από το αρχείο του Γεωργίου Μπόντα), ξαναθυμηθήκαμε τους Σιατιστινούς που έπεσαν στις μάχες του Αλβανικού Έπους.

Θα προσθέσω το όνομα ενός ακόμα ανθρώπου. Μπορεί να μην γεννήθηκε στην Σιάτιστα. Μπορεί να μην την επισκέφθηκε ποτέ. Ήταν γόνος όμως μιας αριστοκρατικής οικογένειας της Σιάτιστας, της οικογένειας Ζάχου. Η κουλτούρα της οικογένειας του, με ωθεί να τολμήσω να ρισκάρω την εκτίμηση ότι γνώριζε τα πάντα για την πατρίδα του πατέρα, του Ζάχου Ζάχου.

Αναφέρομαι στον Κλέωνα Ζάχο, που τον γνωρίσαμε μέσω των δημοσιεύσεων της εποχής του (που ανακάλυψε η Καλλιόπη Μπόντα) και μάθαμε για την διάκριση του στο άθλημα της αντισφαίρισης (τένις). Αργότερα από το διαδίκτυο, οι σελίδες με περιεχόμενο την ομάδα του Παναθηναϊκού συμπληρώσαν τις γνώσεις μας γι αυτόν αφού πληροφορηθήκαμε και για την σχέση του με την ομάδα χόκεϊ επί χόρτου.

Αλλά από εκεί μάθαμε και κάτι άλλο. Ότι ήταν ένας από τους αθλητές του Παναθηναϊκού που έπεσαν στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Δυστυχώς παρ’ όλες τις προσπάθειες. δεν προέκυψαν και άλλες πληροφορίες για το ιστορικό του Κλέωνα Ζάχου.

1ο Δημοτικό σχολείο Σιάτιστας: Η ταινία των παιδιών στον σύλλογο απόδημων Σιατιστέων των Η.Π.Α (βίντεο)

Συγκινητικές στιγμές έζησαν οι απόδημοι Σιατιστινοί στις Η.Π.Α όπου στο ετήσιο αντάμωμά τους στις 14 και 15 Ιουλίου 2018 παρακολούθησαν την ταινία των παιδιών της περσινής Ε’ τάξης του 1ου Δημοτικού Σχολείου Σιάτιστας.

Από την αρχή του καλοκαιριού υπήρξαν επαφές του σχολείου με τον Σύλλογο απόδημων Σιατιστέων Η.Π.Α κι έτσι η ταινία «Σιάτιστα: Ένα ταξίδι σε μια αρχόντισσα» μαζί με μια επιστολή ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη. Η ταινία προβαλλόταν το συγκεκριμένο διήμερο σε αίθουσα του ξενοδοχείου «Clarion» όπου εδώ και 96 χρόνια κάθε καλοκαίρι οι απόδημοι Σιατιστινοί ανταμώνουν για ένα σιατιστινό γλέντι.

Οι επαφές που υπήρξαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού με μέλη του συγκεκριμένου συλλόγου ήταν ιδιαίτερα συγκινητικές ενώ δεν έκρυψαν τη χαρά τους μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων για τη δράση αυτή των παιδιών που έστω και εικονικά τους έφερε κοντά στην πατρίδα τους, τη Σιάτιστα.
Στο βίντεο παρακολουθήστε την ομιλία του αντιπροέδρου του Συλλόγου απόδημων Σιατιστέων των Η.Π.Α, του συμπατριώτη μας που ζει στην Αμερική, κ. Ιωάννη Πλούμπη. Σε περίπτωση που δεν εμφανίζονται οι υπότιτλοι κάντε κλικ στο κουμπί «Υπότιτλοι».

Η μετάφραση έγινε από τον δάσκαλο Αγγλικών του σχολείου μας κ. Αμπατζίδη Γεώργιο.

Η επόμενη μέρα στο Βοίο, η πρώτη ερώτηση.

Το τριήμερο που διανύουμε είναι μια ευκαιρία χαλάρωσης και ξεκούρασης για πολλούς από εμάς. Όχι όλους! Καθώς αυτές τις ημέρες επιστρέφουν πάρα πολλοί στα πατρώα εδάφη από τα μεγάλα αστικά κέντρα, αρχίζει ένας αγώνας δρόμου για κάθε «εν δυνάμει» υποψήφιο.

Στις ημέρες κυριαρχίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, θεωρώ λίγο ανούσια και αστεία την επιμονή πολλών σε παλιές και παρωχημένες μεθόδους διεξαγωγής της προεκλογικής τους εκστρατείας. Θα προσπαθήσω να αλλάξω τον τόνο.

Πως;

Πολύ απλά με την υποβολή κάποιων ξεκάθαρων ερωτημάτων. Ερωτημάτων που όλοι πιστεύω είμαστε σε θέση να καταλάβουμε, αν οι απαντήσεις που θα δώσει κάποιος θα είναι γενικολογίες, με μοναδικό στόχο να ακουστούν ευχάριστα στα αυτιά μας.

Ένα πρώτο ερώτημα λοιπόν σήμερα. Με δύο συνιστώσες.

Θεωρούν πως είναι εφικτή η βιώσιμη αστική ανάπτυξη της περιοχής μας μέσω της διάσωσης και της ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς; Πως θεωρούν ότι μπορεί να βελτιωθεί η τουριστική εικόνα του τόπου μας;

Για να είναι, όπως είπα, ξεκάθαρο το αντικείμενο των ερωτημάτων μου, επιβάλλεται να συμπεριλάβω τους ορισμούς κάποιων εννοιών. Για να ξέρουμε γιατί μιλάμε ακριβώς.

«Αειφόρος βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες».

«Η τουριστική εικόνα, διαμορφώνεται από το τουριστικό προϊόν του τόπου και περιλαμβάνει την πρωτογενή τουριστική προσφορά, τις τουριστικές εγκαταστάσεις, εξοπλισμούς, υποδομές μεταφορών και πληροφόρησης κλπ».

Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD

ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΖΑΧΟΣ, "θριαμβευτικήν είσοδον εις την πόλην του Αγίου Δημητρίου"

Η σημερινή ημέρα είναι διπλή γιορτή για την Θεσσαλονίκη. Γιορτάζει τον πολιούχο της Άγιο Δημήτριο και την απελευθέρωση της από το οθωμανικό ζυγό το 1912.

Ο καταγόμενος από την Σιάτιστα στρατιωτικός ιερέας Πολύκαρπος Ζάχος, συγκινημένος, περιγράφει την στιγμή που ο Ελληνικός Στρατός εισέρχεται θριαμβευτικά παρελαύνοντας στην Θεσσαλονίκη.
Μεταφέρω δύο αποσπάσματα που εξιστορούν τα γεγονότα του βροχερού μεσημεριού της 27ης Οκτωβρίου 1912, από το δεύτερο τόμο από τα «ΠΟΛΕΜΙΚΑ» του Πολύκαρπου Ζάχου (σελ 80-86).

«Κατ’ αγαθήν δε συγκυρίαν έλαχεν η σειρά την ημέραν εκείνην, ίνα το Σύνταγμα μας προπορεύηται, ώστε ηυτύχησα πρώτος εγώ εκ των εν των στρατώ Κληρικών να εισέλθω μετά της νικήτριας Α’ Θεσσαλικής Μεραρχίας κατά την επίσημον θριαμβευτικήν είσοδον είς την πόλιν του Αγίου Δημητρίου, την της Θεσσαλών νίκης ακριβώς επώνυμον».

Ήταν μαζί με την θεσσαλική μεραρχία καθ’ ότι ερχόταν από το Βόλο, όπου ο πατέρας του Ιωάννης Ζάχος εγκαταστάθηκε. Στο Βόλο υπάρχει και η Λεωφόρος Αριστοτέλη Ζάχου σε ανάμνηση του έργου του αρχιτέκτονα. Τρεις εκκλησίες σχεδίασε και κατασκεύασε το Βόλο.

Η οικογένεια Ιωάννη Ζάχου από τις γνωστότερες στο Βόλο στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Αριστερά ο Πολύκαρπος. Τέρμα δεξιά ο Αγαμέμνων (ιδρυτής του ομώνυμου κληροδοτήματος) και δίπλα του ο Νικόλαος αρχιτέκτωνας.

Συνεχίζουμε την περιγραφή του Πολύκαρπου Ζάχου, για να δούμε τις αντιδράσεις των Ελλήνων που υποδέχονται τους απελευθερωτές.

Άλλοι και άλλαι, ον έφερον εις χείρας μου Σταυρόν, ησπάζαντο και άλλαι ανθοδέσμα μου προσέφερον και οι μεν «Ζήτω ο Διάκος»!, οι δε «Ζήτω ο Επίσκοπος»!, οι δε γενικώτερον «Ζήτω ο Κλήρος»! (άτε μη διακρίνοντες τον ιερατικόν μου βαθμόν, ως μάλιστα ήμην κεκαλυμμένος και δια του αδιαβρόχου) εζητοκραύγαζον.

[Ο ζωγραφικός πίνακας, όπως μας πληροφορεί ο Χρίστος Ζαφείρης σε άρθρο του, είναι του Τούρκου Κενάν Μεσαρέ, που μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης παρέμεινε στην Ελλάδα και πήρε την ελληνική υπηκοότητα. Σήμερα ζουν στην Αθήνα, τα Γιάννενα και τις Ηνωμένες Πολιτείες αρκετοί απόγονοί του. Είναι γιός του ελληνολάτρη Χασάν Ταχσίν πασά που υπέγραψε το πρωτόκολλο της παράδοσης της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό στρατό, ο οποίος συνειδητά παρέδωσε την πόλη στους Έλληνες ως νόμιμους κληρονόμους της.]

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Όλο και πιο συχνά γινόμαστε μάρτυρες συζητήσεων στις οποίες θέμα είναι η κατάργηση της εορτής της 28ης Οκτωβρίου.

Ο ακούραστος Δημήτρης Σιώτας, μου έστειλε την σημερινή φωτογραφία από την επιστράτευση του 1940. Οι περισσότεροι μας αναγνωρίζουμε τον αξέχαστο Λάμπρο Κωνσταντάρα. Δεξιά του, πρώτος από αριστερά, ο βαρύτονος Ευάγγελος Μαγκλιβέρας. Αριστερά του, τρίτος από αριστερά, ο τενόρος Κώστας Σάμιος. Τελευταίος δεξιά ο Έμπορος Τσαλίκης. Στην 2η σειρά, πρώτος από αριστερά ο δημοσιογράφος Δ. Γαλερίδης. Δεύτερος, ο Υπουργός Γεώργιος Καρτάλης. Τρίτος, ο καθηγητής Δ. Θιβαδόπουλος. Τέταρτος, ο συγγραφέας Γεώργιος Θεοτοκάς. Πέμπτος, ο βιομήχανος Συμεόνογλου. Έκτος, ο δημοσιογράφος Κώστας Μάγιερ.

Όλοι ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσεως, όλοι πρόθυμα σε ένα κλίμα ευφορίας, ξεχνώντας τον Διχασμό του 1915 με όσα τραγικά ακολούθησαν και κατέληξαν αρχικά στην δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά. Όλοι μια γροθιά για να αντιμετωπίσουν τον κοινό εχθρό τον Μουσολίνι. Από τις σπάνιες στιγμές που στην ελληνική ιστορία υπήρχε τόσο μεγάλη ομοψυχία για να πετύχουν το ακατόρθωτο, το οποίο θεωρούσαν σίγουρο.

Όλα δυστυχώς ξεχάστηκαν στην Ελλάδα, όταν ο νικητής του δεύτερου πολέμου ήταν σίγουρος και έτσι ο βασικός στόχος άλλαξε. Στόχος η εξουσία ή με τα λόγια ή με τα όπλα. Στην Ελλάδα η απελευθέρωση από τον Άξονα τον Οκτώβριο του 1944 μας θυμίζει την αρχή του Εμφυλίου.

Μερικοί θεωρούν ότι οι λογαριασμοί έμειναν ανοιχτοί. Αναζητάνε τους υπεύθυνους της τραγωδίας του Εμφυλίου. Ξεχνάνε ότι ο εμφύλιος έφερε περισσότερους νεκρούς από αυτούς του πολέμου. Δεν θέλουν να κλείσουν οι πληγές του Διχασμού του 1915 που κατέληξε τελικά σε έναν αδερφοκτόνο πόλεμο με μεγαλύτερες πληγές.

Η ιστορία δεν γράφεται για να ικανοποιήσει τον ρεβανσισμό μερικών αλλά για να μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος.

Ας διαβάσουν λοιπόν την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη και τα Ελληνικά του Ξενοφώντα για να δούνε πως μετουσιώθηκε το αρχαίο ελληνικό πνεύμα. Ο χρυσός των Περσών Σατράπηδων πέτυχε όσα δεν πέτυχαν οι στρατιές του Ξέρξη.

ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΜΠΟΝΤΑ | Πότε θεμελιώθηκε ο ναός του Αγίου Δημητρίου

Μέχρι τώρα όσοι σε δημοσιεύσεις μας αναφερθήκαμε στη θεμελίωση του σημερινού ναού του Αγίου Δημητρίου, αναφέρουμε ως ημερομηνία θεμελίωσης την 5η Αυγούστου του 1912, παραπέμποντας στο άρθρο του Σιατιστινού καθηγητή Αθανασίου Κανατσούλη με τίτλο "Ο ιερός ναός του Αγίου Δημητρίου" το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Βόρειος Ελλάς, φ.23.3.1930, σ.1.

ΠΗΓΗ: O Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Δημητρίου Σιατιστης, Αναστασίου Δάρδα

Η πληροφορία που δημοσιεύει η κ.Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ στο βιβλίο της Αριστοτέλης Ζάχος & Josef Durm Η αλληλογραφία ενός πρωτοπόρου αρχιτέκτονα με τον μέντορά του 1905-1914 σ.298, σύμφωνα με την οποία ο ναός θεμελιώθηκε στις 8 Οκτωβρίου του 1912, δηλαδή τέσσερις ημέρες αφότου η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία, με εξέπληξε. Από το ένα μέρος είχαμε μια πληροφορία από τον Αθ.Κανατσούλη, τον άνθρωπο που "υπήρξε η ζώσα ιστορία της Σιατίστης" και από την άλλη είχαμε μια πληροφορία από μια επιστήμονα που μελέτησε όσο κανένας άλλος τη ζωή και το έργο του Αριστοτέλη Ζάχου.

Σε ένα άρθρο του με τίτλο "Τα εγκαίνια του ναού του Αγίου Δημητρίου" στην εφημερίδα της Ν.Υόρκης, ΑΤΛΑΝΤΙΣ φ.28.10.1928, ο Γ. Γκανούλης αναφέρει ως ημερομηνία θεμελίωσης την 7η Οκτωβρίου, πέντε ημέρες πριν από την απελευθέρωση της Σιάτιστας. Συμφωνεί με την πληροφορία Ελένης Φεσσά-Εμμανουήλ. Ίσως, το γεγονός της θεμελίωσης του ναού λίγες ημέρες μετά την έναρξη του ελληνοτουρκικού πολέμου, όταν τον τύπο των ημερών εκείνων απασχολούσαν τα πολεμικά γεγονότα, να είναι και ο λόγος που δεν συναντούμε ανταπόκριση από τη Σιάτιστα που να αναφέρεται στην θεμελίωση του ναού. 

ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΖΑΧΟΣ | Η μάχη των Γιαννιτσών

Η ιερή πόλη των Γιαννιτσών έπεσε την 20η Οκτωβρίου 1912, στα χέρια των Ελλήνων μετά από μια φονικότατη μάχη, που είχε ξεκινήσει την προηγούμενη μέρα. Ο Ελληνικός Στρατός είχε 188 νεκρούς και η αντίπαλη πλευρά 250.

Η κατάληψη της πόλης με την ομώνυμη λίμνη, που ενέπνευσε την Πηνελόπη Δέλτα να γράψει το μυθιστόρημα «Στα Μυστικά του Βάλτου», άνοιξε τον δρόμο για την Θεσσαλονίκη.

Πολύκαρπος Ζάχος (1877 - 1923)

Ο Πολύκαρπος Ζάχος που υπηρετεί ως στρατιωτικός ιερέας μας βάζει, μέσα από τα "ΠΟΛΕΜΙΚΑ" του μας βάζει στην ατμόσφαιρά της μάχης τονίζοντας τις δυσκολίες που συνάντησε ο στρατός. Το έδαφος ευνοούσε τους Τούρκους που έχουν συγκεντρώσει βαρύ πυροβολικό.

Ώσπου τελικά στο τέλος:

«Ήτο ήδη η 3η περίπου μεταμεσημβρινή ώρα και το πυρ είχε τελείως καταπαύσει και ούτω και η μάχη αυτή εις δόξαν των ελληνικών όπλων κατέληξε και η νίκη τον νικηφόρον στρατόν μας και τον ένδοξον Στρατηλάτην μας καυέστεψεν. Είνε και θα μείνε ανεξάλειπτος η εντύπωσις, απερίγραπτος η σκηνή και ανέκφραστός η συγκίνησις, ήτις μας κατέλαβεν, όταν είχε κλίνει ήδη η μάχη υπέρ ημών, αλλ’ εν τούτοις οι ύστατοι πυροβολισμοί αραιοί εξηκολούθουν να δονώσι τον αέρα, ραγδαία δε βροχή ύδατος ήρξατο να περιλούη ημάς και μόλις είχεν ανασυνταχθεί εις φάλαγγας προς προέλασην η Μεραρχία μας επί της αμαξιτής οδού, έτε βλέπομεν να διέρχεται δια μέσου ημών πεζή, άνευ καν αδιαβρόχου , αρειμάνειος με το μειδίαμα της χαράς και της δόξης εις χείλη του, […] γοργώ βαδίζων η Α.Υ. ο δαφνοστεφής Διάδοχος …»

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΟΥΛΙΟΣ | "Του τσεκ"

O Αντώνης Σκούλιος είχε συνεργαστεί με την ομάδα του siatistanews. Δημοσιεύτηακαν τέσσερα κείμενα του Σκούλιου. Σε αυτά εξιστορεί προσωπικά του βιώματα στην Σιάτιστα φωτογραφίζοντας μια παλιότερη εποχή της. Στο τοπικό μας ιδίωμα με μια χιουμοριστική διάθεση είναι «Του τσεκ» που δημοσιεύτηκε την 3^η Φεβρουαρίου 2000.

Του τσεκ

Δυό γιούδις είχιν η κυρά Βάσιου. Ου ένας ου τρανός  έφυγιν ια ν' Αμερική, πως πάηναν τότι ου κόσμους να καζαντίσ΄ν κι σι  καναδυό χρόνια νάρθ'ν ουπίσ' Αμιρικάν' μι παράδις, όσ΄γυρνούσαν γιατί πουλλοί ξιαπόμνησκαν ικεί. Ου άλλους ου γιός έκατσιν σπίτ' κι τυρανιούνταν μι τ' αμπέλια. 

'Ολου κι καρτιρούσιν η μάνα κάνα γράμμα να μαθαίν' τίπουτα απ' τουν ξινητιμένου.

Άντα έγλιπιν καμμιά καρακάξα να κάθιτι στα κιραμίδια κι να λαλάει- γράμμα θα νάχουμι- καρτιρούσιν πίσου απού ν΄πόρτα να πιράσ' ου Νικουλάκ'ς ου Πάικους ου ταχυδρόμους να τουν ρουτήσ';

-Έχουμι κάνα γράμμα κυρ Νικουλάκ' ;

-Στου δρόμου είν' του κυρά Βάσιου.

Ου Νικολάκ'ς ήξιριν ν'απαντάει μι τουν τρόπου τ' κι δεν ίλιγιν μόνι ένα ξηρό όχι.Δεν ήθιλιν να κακουκαρδίσ' καέναν. Άντα έρχουνταν γράμμα, όλου χαρά η κυρά Βάσιου καρτιρούσιν νάρθ' τ' αργά απ' τ' αμπέλι ου Λιόλιους να του διαβάσ' κι αυτός κι να χαρεί.

-Μπρε Λιόλιου, είχαμι γράμμα απ' τουν Κώτσιου!

-Ιχ, γράμμα, τι τούθηλαμι, κάνα τσεκ' δεν μπουρούσιν να στείλ'!

Βαλάντουνιν η μάνα αλλά δεν ίλιγιν τίπουτα.Άντα έρχουνταν πάλι του διπλό του γράμμα - συστημένου κι μι τσεκ' μέσα- καρτιρούσιν πάλι του Λιόλιου να τ' πει να χαρεί κι αυτός.

-Μπρε Λιόλιου, είχαμι γράμμα  απ' τουν άλλουν, διπλό, μι τσεκ'!

-Ιχ, τσεκ', τι τούθιλιν, κάνα γράμμα να στέλν' να μαθαίνουμι ια την γειά τ'!

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΚΟΥΛΙΟΣ;

Προχθές υπογράφηκε η σύμβαση με την οποία θα ξεκινήσει η κατασκευή του νέου κτηρίου του Κέντρου υγείας Σιάτιστας. Το κόστος κατασκευής θα καλυφτεί εν μέρει από την δωρεά που έκανε μέσω της διαθήκης του ο Αντώνιος Σκούλιος. Η δωρεά αυτή ήταν και ο λόγος που ξεκίνησε η προσπάθεια που κατέληξε θετικά προχθές.

Ποιος ήταν όμως ο Αντώνιος Σκούλιος; Ένα μικρό αφιέρωμα σε αυτόν είχε αναρτήσει η ομάδα του siatistanews, με την οποία είχε συνεργαστεί, όταν είχε γίνει γνωστός ο θάνατος του το 2006.

O Αντώνιος Σκούλιος γεννήθηκε στη Σιάτιστα στις 23 Απριλίου 1926 και αποφοίτησε από το Τραμπάντζειο Γυμνάσιο τη σχολική χρονιά 1943-1944. Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης , από όπου και έλαβε το πτυχίο τον Απρίλιο του 1954. Διορίστηκε αγροτικός γιατρός στο Κηπουριό και μετά στη Σαρακίνα Γρεβενών το 1955. Το 1964 πήγε στη Γερμανία, όπου έλαβε την ειδικότητα Μαιευτικής -Γυναικολογίας στο Βερολίνο. Εκεί γνώρισε και τη γυναίκα του Ζίγκριντ. Eργάστηκε στα Γρεβενά και στην Κοζάνη. Πέθανε στην Κοζάνη το 2007.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, συνταξιούχος,  ζούσε  μόνιμα στην Κοζάνη και συχνά μοιραζόταν μαζί μας τις αναμνήσεις του από τη Σιάτιστα των παιδικών του χρόνων, γράφοντας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο της Σιάτιστας.

Η ομάδα του siatistanews κλείνει το αφιέρωμα της με ένα συγκινητικό μήνυμα για τον ευεργέτη Αντώνιο Σκούλιο.

«Οι φίλοι και συνεργάτες του στο siatistanews τον αποχαιρετάμε σήμερα με το μικρό τούτο αφιέρωμα. Αποχαιρετάμε τον Αντώνη της παρέας, της προσφοράς, της επιστήμης. Τον Αντώνη, που στα 80 του χρόνια με καθαρό μυαλό, έχοντας επίγνωση του σύντομου επίγειου βίου, φρόντισε ώστε ο θάνατος να μη ματαιώσει τα σχέδιά του για την προσφορά του στην πατρίδα του τη Σιάτιστα.»

[SIATISTANEWS: "Μνήμη Αντώνη Σκούλιου"]

TO ΕΡΓΟ HERMES ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΥΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Η καταγραφή των ιστορικών κτιρίων και η ιεράρχηση τους με μία ή πολλές προτεραιότητες είναι κομμάτι του επιστημονικού πεδίου της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Μια επιστήμη που δεν έχουμε αντιληφθεί της ύπαρξη της.

Για να αντιληφθούμε ότι σε άλλες περιοχές της πατρίδας μας, με κοινά χαρακτηριστικά με την Σιάτιστα, ακολουθούνται πολιτικές που ξεφεύγουν από την δικιά μας προοπτική, παρουσιάζω την ταυτότητα του προγράμματος HERMES.

Το HERMES (Σύστημα HERitage Management E) είναι μια ψηφιακή βάση των διατηρητέων κτιρίων της Σύρου. Είναι αποτέλεσμα 8ετούς έρευνας που πραγματοποίησε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο της Αθήνας και ο Δήμος Ερμούπολης.

Ο κύριος στόχος της έρευνας που εκτελείται είναι να αξιολογήσει την ευπάθεια των ιστορικών κτιρίων και να προτείνει ένα μοντέλο λήψης με το οποίο θα καταταχθούν τα κτίρια με βάση την ανάγκη παρέμβασης.

Για να επιτευχθεί αυτό, σχεδιάστηκε ένα σύστημα βάσης δεδομένων για την καταγραφή των δεδομένων των ιστορικών κτιρίων. Εκτός από τα δεδομένα της παθολογίας, τα ιστορικά κτίρια ταξινομούνται από άποψη αρχιτεκτονικού στυλ και τύπου, ιστορικής σημασίας και χωρικών δεδομένων (θέση στην πόλη). Η παρακολούθηση του προφίλ της παθολογίας του κτιρίου δημιουργεί γνώση για την κατάσταση του κτιρίου, την ανάγκη παρέμβασης και τον κίνδυνο κατάρρευσης. Σε ένα ιστορικό κτίριο, η αξιολόγηση της ασφάλειας των κτιρίων αποτελεί μείζον ερευνητικό στόχο. Χρειάζεται μια ορθολογική και ποσοτική αξιολόγηση, η οποία συνήθως περιλαμβάνει έξι βήματα: απόκτηση πληροφοριών, επεξεργασία δεδομένων, αριθμητική μοντελοποίηση, αξιολόγηση πιθανών σεναρίων, ανάλυση κινδύνου, σχέδιο λήψης αποφάσεων για την παρέμβαση στα κτίρια.

Το HERMeS βραβεύτηκε σήμερα στο Στρασβούργο από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τη δράση European Heritage Days στο πλαίσιο των "European Heritage Stories". Η δράση μαζί με άλλες εννέα στην Ευρώπη βραβεύτηκε και έλαβε μια συμβολική χρηματοδότηση για να συνεχίσει τη δράση της στην Ερμούπολη.

[https://hermoupolis.omeka.net/]

ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΧΩΡΑΣ. ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΑ ΠΑΡΤΕΡΙΑ

Σχετικά με την αυριανή παρουσίαση της μελέτης για την ανάπλαση του κέντρου της συνοικίας της Χώρας θα ήθελα να επανέλθω.

Εμείς έχουμε διαπιστώσει ή ο μελετητής τις ανάγκες που θέλουμε να ικανοποιήσει η νέα πλατεία; Μήπως αυτό θα έπρεπε να ήταν το αντικείμενο μιας μελέτης που θα την ακολουθούσε η μελέτη που παρουσιάζεται αύριο; Έχουμε καταλάβει ποια η διαφορά του να είσαι παραδοσιακός οικισμός; Δεν είναι απλά η εφαρμογή κάποιων ειδικών πολεοδομικών διατάξεών. Δεν είναι απλά η έγκριση της μελέτης από την αρμόδια ΕΦΑ. Είναι ο οικισμός μας να αποκτήσει επιτέλους την ταυτότητα του.

Ας δούμε, πως χειρίστηκε επικοινωνιακά δυο κομβικά έργα για την ιστορία της, η Κοζάνη. Την πλατεία και το νέο κτίριο της δημοτικής της βιβλιοθήκης. Γύρω από τα δύο έργα υλοποιεί συνεχώς δραστηριότητες. Δυο απλά παραδείγματα, ο διαγωνισμός για την κατασκευή της πλατείας, η μετακόμιση στο νέο κτήριο της βιβλιοθήκης έδωσαν αφορμή για την διαφήμιση της πόλης. Στα εγκαίνια της Βιβλιοθήκης ήρθε ο ΠτΔ. Εμείς στην Πούλκω ακολουθήσαμε την πεπατημένη. Όπως εγκαινιάζεται ένα μικρό εμπορικό κατάστημα. Μια κακόγουστη πέργκολα, ένας μπουφές και ένα μεγάλο γεύμα. Στην πλατεία μας έχει πιάσει μια ανεξήγητη βιασύνη.

Τι έχει προτεραιότητα, η δημιουργία μιας νέας πλατείας ή διάσωση και η χρήση του σημαντικότερου μνημείου που έχει στην ιδιοκτησία του ο Δήμος μας; Τι είναι πιο εφικτό; Η ένταξη του αρχοντικού Μανούση ή της νέας πλατείας σε ένα χρηματοδοτικό εργαλείο; Γιατί να μην διατεθούν λοιπόν οι πόροι του ιδρύματος στο αρχοντικό Μανούση; Όποιος απαντήσει το πρώτο, ας μου εξηγήσει τους λόγους που δεν έχει ενταχθεί ακόμα σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Δεν πέρασε καιρός από τότε που χάσαμε μια ευκαιρία.

Πολλοί επισκέπτες έρχονται στην πόλη. Έχουν την δυνατότητα να επισκεφθούν εκτός από την Πούλκω και τις συλλογές του Τραπαντζείου, άλλα μνημεία; Υπάρχει λόγος να πάνε και να περπατήσουν στην παλιά πόλη; Μήπως η μοναδική συνέχεια του προγράμματος τους στην Σιάτιστα είναι η κάλυψη μια επείγουσας σωματικής τους ανάγκης;

Όποιος νομίζει ότι οι διαφωνίες μου περιορίζονται στο μέγεθος των παρτεριών και του χρώματος των κυβόλιθων της νέας πλατείας, μάλλον θα πρέπει να διαβάσει αυτό το κείμενο πάλι από την αρχή. Εκτός αν δεν θέλει να καταλάβει.

ΚΑΠΕΤΑΝ ΛΕΩΝΙΔΑΣ – ΠΑΠΑΔΡΑΚΟΣ – ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ

Είμαστε κάτι περισσότερο από είκοσι μέρες πριν από την επέτειο για τα ελευθέρια της Σιάτιστας από τον τουρκικό ζυγό και έχω ξεκινήσει ένα μικρό αφιέρωμα στον Μακεδονικό Αγώνα.

Η φωτογραφία του Παπαδράκου ήταν από τις πρώτες που ανάρτησα. Όχι τυχαία. Ο λόγος; Μια λαϊκή ζωγραφιά που ανακάλυψα στο διαδίκτυο. Έχει τρεις πρωταγωνιστές.

Καπετάνισσα Περιστέρα

Δεξιά είναι η Καπετάνισσα Περιστέρα (Περιστέρα Κράκα) που ηγήθηκε του αντάρτικου σώματος του αδελφού της Γούλια στον αγώνα για την μη εφαρμογή της συμφωνίας του Αγίου Στεφάνου. Συμφωνία που έδινε μεγάλο κομμάτι της Μακεδονίας στους Βούλγαρους.

Ο Παπαδράκος

Στο κέντρο, ο Χρυσόστομος Χρυσομαλλίδης (Παπαδράκος) γεννήθηκε το 1872 στην Ηράκλεια της Θράκης. Έλαβε μέρος στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στον Μακεδονικό Αγώνα. Στην Μακεδονία μαζί με Κρήτες εθελοντές έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις στις περιοχές της Καστοριάς και της Φλώρινας. Συμμετείχε επίσης ως στρατιωτικός ιερέας, στους Βαλκανικούς Πολέμους.

Αριστερά, ο καπετάν Λεωνίδας. Ο Λεωνίδας Πετροπουλάκης γεννήθηκε στο Γύθειο το 1880. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Νομική αλλά το μυαλό του ήταν αλλού. Ανεβαίνει στην Μακεδονία. Στην Μάχη του Καστανοφύτου (Οσνιτσάνης), την 7η Μαΐου 1906 στο Άργος Ορεστικό με το σώμα του πολεμά ταυτόχρονα εναντίον των Βουλγάρων Κομιτατζήδων και Τούρκων στρατιωτών. Στην μάχη σκοτώθηκαν 15 (κατά άλλους 24) Έλληνες, 9 Βούλγαροι και 140 Τούρκοι. Μεταξύ των Ελλήνων νεκρών και ο καπετάν Λεωνίδας.

Παναγιώτης Πετροπουλάκης & Λεωνίδας Πετροπουλάκης

Αυτές τις τρεις μορφές λοιπόν έχει η ζωγραφιά. Τρεις ήρωες ενός κοινού σε διαφορετικές περιόδους αγώνα που η βιογραφία τους πολλές φορές δεν μπορεί να ξεχωρίσει το αληθινό από το φανταστικό. Όχι σπάνιο φαινόμενο για αυτούς τους αγωνιστές.

Η συμβολή του Θεόδωρου Μανούση στην συλλογή των δημοτικών τραγουδιών του Werner von Haxthause

Λίγα γνωρίζουμε δυστυχώς για το πνευματικό  έργο του Θεόδωρου Μανούση που οφείλεται στην επιθυμία που εξέφρασε να καούν (άγνωστο γιατί) οι χειρόγραφες σημειώσεις του. Ευτυχώς όμως από άλλες πηγές ανακαλύφθηκαν κάποια κομμάτια της δράσης του μεγάλου εθνικού ευεργέτη και πανεπιστημιακού.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΑΝΟΥΣΗΣ, [1793-1865]

Το 1935 εκδίδεται από τους K. Schulte-Kemminghausen και G Soyter, το βιβλίο, «Neugriechische Volkslieder gesammelt von Werner von Haxthausen». Ελεύθερα μεταφράζεται ως «Νεοελληνικά παραδοσιακά τραγούδια, ερανισθέντα από τον Werner von Haxthause». Ο Werner von Haxthausen συνέλλεξε τα δημοτικά τραγούδια από τους έλληνες φίλους του στην Βιέννη στις αρχές του 19αιώνα. Ένας από αυτούς ήταν ο Θεόδωρος Μανούσης.

WERNER VON HAXTHAUSEN, [1780-1842]

O Γεώργιος Μέγας, το 1935, ως λαογράφος στην βιβλιοκριτική για το εκδοθέν τότε βιβλίο της συλλογής, διηγείται το ιστορικό της δημιουργίας της, περιγράφει το περιεχόμενο της και αναδεικνύει το ρόλο του μεγάλου έλληνα πανεπιστημιακού. Το χειρόγραφο με τα τραγούδια του, ο Μανούσης το έδωσε στον γραμματέα της βιβλιοθήκης της Βιέννης που αφού πρώτα το μετέφρασε, το παρέδωσε έπειτα στον Werner von Haxthausen. Τα τραγούδια διάβασε και ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Γκαίτε κάνοντας εγκωμιαστικά σχόλια.

Ο Γεώργιος Μέγας προσπαθεί να αιτιολογήσει γιατί η συλλογή δημοσιεύτηκε σχεδόν εκατόν είκοσι χρόνια αργότερα. Αλλά και στην Ελλάδα λόγω κακών συγκαιριών και φιλολογικών ερίδων πέρασε από πολλές περιπέτειες και ουσιαστικά δεν εκτιμήθηκε η αξία της. Μοιραία αγνοήθηκε και δεν αναγνωρίσθηκε η συμβολή του Θεόδωρου Μανούση στην δημιουργία της συλλογής που έδωσε τα σαράντα δύο από τα συνολικά εβδομήντα επτά τραγούδια της.

Όπως παρατηρεί η Καλλιόπη Μπόντα ένα από αυτά είναι και το παρακάτω που το τραγουδάμε την Πρωτομαγιά.

Τώρα Μαϊά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι,

τώρα κι ο ξένος βούλεται να πάνει στα δικά του.

Νύχτα σελών’ το μαύρο του, νύχτα τον καλιγώνει.

Βάζει τα πέταλα χρυσά και τα καρφιά ’σημέινα

και τα καλιγοσφύρια του ήταν μαλαματέινα..

ΠΗΓΕΣ

• Γεώργιος Αν. Μέγας, Βιβλιοκρισίαι: Neugriechische Volkslieder, gesammelt von Werner von Haxthausen. Urtext und Ubersetzung hrsg. von K Schulte Kemminghausen und Gustav Soyter. Aschendorffsche Verlagshuchhandlung, Munster i. W. 1935. (Veroffentlichungen der Annette von Droste- Gesellschaft 4. Bd) a. IX. 196.

• Καλλιόπη Μπόντα,  Με αφορμή το τραγούδι «τώρα Μαϊά, τώρα δροσιά» 

Η επιλογή των αποφάσεων για το μέλλον του δήμου μας. Υπάρχουν τα εργαλεία;

Σε πρόσφατη ανάρτηση ανέφερα την ύπαρξη του ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΟΪΟΥ, περιγράφοντας σε γενικές γραμμές την μεγάλη χρησιμότητα αυτού του εργαλείου.

Η σύνταξη του είναι επιβαλλόμενη για κάθε ΟΤΑ. Η ομάδα εργασίας που συστήνεται από κάθε ΟΤΑ αναλαμβάνει την σύνταξη του Επιχειρησιακού Σχεδίου ακολουθώντας την επιστημονική μεθοδολογία του Στρατηγικού Μάνατζμεντ και όσα επιβάλλουν οι οδηγίες του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης.

Η ομάδα εργασίας μελετάει προσεκτικά το εσωτερικό και το εξωτερικό περιβάλλον μέσα στο οποίο βιώνει, λειτουργεί ο Δήμος. Το αποτέλεσμα της παραπάνω εργασίας είναι η SWOT Analysis δηλαδή Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats. Πλεονεκτήματα, αδυναμίες, Ευκαιρίες, Απειλές.
Η αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που έχει ο δήμος και η αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται στο εξωτερικό του περιβάλλον, θα τον βοηθήσουν να καλύψει τις αδυναμίες που έχει και να αντιμετωπίσει τις επερχόμενες απειλές. Θα παρθούν έτσι οι αποφάσεις για την επιλογή των δράσεων, των παρεμβάσεων και των έργων για την δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος.

Οι ευκαιρίες, οι αδυναμίες, οι ευκαιρίες και οι απειλές διαχωρίζονται σε θεματικές κατηγορίες. Το φυσικό περιβάλλον, το δομημένο περιβάλλον, οι υποδομές στην συγκοινωνία, οι υποδομές στα δίκτυα κοινής ωφέλειας, οι κοινωνικές υποδομές, παιδεία – νεολαία, οι αθλητικές υποδομές, οι υποδομές πολιτισμού είναι μερικές από τις κατηγορίες που δημιούργησε η ομάδα εργασίας του δήμου μας. Η περιγραφή της μεθοδολογίας θεωρώ ότι αποκαλύπτει την χρησιμότητα του στρατηγικού σχεδιασμού.

Ο πίνακας αφορά τον πολιτισμό. Διαβάζοντας τον είναι λογικό να ρωτήσω όλους μας ποσό ρεαλιστικά ή μη κρίνουν αυτά που προέκυψαν από την ανάλυση. Είναι λογικό άραγε να λαμβάνονται αποφάσεις αγνοώντας την ανάλυση για την οποία ξοδεύτηκαν αμέτρητες εργατοώρες; Ας μην ξεχνάμε ότι εγκρίθηκε από τις αρμόδιες επιτροπές και το ΔΣ του δήμου μας;

Περιττό να σχολιάσω την άποψη μερικών ότι το επιχειρησιακό σχέδιο συντάχθηκε απλά γιατί είναι απαίτηση του αρμόδιου υπουργείου. Ίσως πιστεύουν ότι έχουν την μεγάλη ιδέα. Κάτι τέτοιο όμως δεν γινόταν στο παρελθόν; Τα αποτελέσματα;

Τι σκέφτονται άραγε μερικοί να κάνουν για να λύσουν τα προβλήματα του δήμου; Πως θα αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα; Πως θα εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες και θα μας προστατέψουν από τις επερχόμενες απειλές;

Πως θα χαράξουν το μέλλον μας;