Η Κοβεντάρειος Βιβλιοθήκη και η Μανούσεια Βιλιοθήκη, δύο σημαντικές διαφορές

Η Κοβεντάριος Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης, ανακοίνωσε για την Τρίτη 29 Ιανουαρίου, την εκδήλωση με θέμα «Πολιτική και Πολιτικοί στον Αριστοφάνη». Ο ρυθμός που ακολουθεί η βιβλιοθήκη της Κοζάνης είναι περίπου δύο πολιτιστικές εκδηλώσεις το μήνα, που είναι προσεγμένες και όχι περιορισμένες σε ένα πλαίσιο, δηλαδή της τοπικής ιστορίας και γενικά της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Πολλοί ίσως θα θελήσουν να κάνουν συγκρίσεις μεταξύ, της δικής μας βιβλιοθήκης, με αυτή της Κοζάνης. Αμφότερες έχουν βαρύ όνομα, αλλά με μια σημαντική διαφορά μεταξύ τους.

Η βιβλιοθήκη της Σιάτιστας είναι δημόσια, ενώ της Κοζάνης είναι δημοτική. Άρα ο χρηματοδότης του προϋπολογισμού τους είναι διαφορετικός, που στην περίπτωση της Κοζάνης είναι πολλαπλάσιος της Σιάτιστας.

Ο Δήμος Κοζάνης δεν ανέγειρε το νέο κτίριο της βιβλιοθήκης του με μοναδικό σκοπό να λύσει προβλήματα στέγασης και λειτουργικά. Προφανώς για να μπορεί τώρα να θέσει σε εφαρμογή το πλάνο που στοχεύει να δώσει την πρωτοκαθεδρία στην Κοζάνη σε ότι αφορά στα γράμματα και στις τέχνες στην Δυτική Μακεδονια.

Σε αυτό έχει πολλούς συμπαραστάτες εκτός βιβλιοθήκης. Όπως, η «Παρέμβαση», που με την χορηγία του δήμου και της περιφέρειας, διοργάνωσε το Νοέμβριο το φιλολογικό συνέδριο με κεντρικό πρόσωπο τον Τίτο Πατρίκιο. Όπως ανθρώπους που αφιερώνουν προσωπικό χρόνο. Ο εκπαιδευτικός Θωμάς Κόμπος και προθυμοποιήθηκε, προετοίμασε και θα παρουσιάσει το θέμα της Τρίτης. Η Ελένη Γερούση φιλόλογος και διδάκτορας θα κάνει τέσσερις εισηγήσεις με θέμα «Περί σοφίας ο λόγος».

Οπότε το γενικό συμπέρασμα από όσα έγραψα είναι, ότι η διαρκείς έντονη «κινητικότητα» της Κοβεντάρειου Βιβλιοθήκης Κοζάνης δεν θα υπήρχε χωρίς δύο βασικές προϋποθέσεις. Τους οικονομικούς πόρους και την θέληση των ανθρώπων και φορέων της Κοζάνης να στηρίξουν την βιβλιοθήκη τους, την πόλη τους
.
Άρα πριν γκρινιάξουμε, για την Μανούσεια Βιβλιοθήκη της Σιάτιστας, ας αναρωτηθούμε. Στήριζουν όσοι θα μπορούσαν οικονομικά και ηθικά την βιβλιοθήκη; Από μια σημαντική εκδήλωση που θα γίνει στην βιβλιοθήκη, δεν θα ωφεληθεί ο Δήμος και η ευρύτερη περιοχή; Σε ολόκληρη τη Σιάτιστα και την ευρύτερη περιοχή δεν υπάρχουν άτομα, που μπορούν να προετοιμάσουν και να παρουσιάσουν θέματα στην βιβλιοθήκη στην διάρκεια της χρονιάς;

Την αρχόντισσα όπως έχω τονήσει δεν την κάνουν μόνο τα πλούτη και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις με αποκλειστική θεματολογία «άρτον και θεάματα». Οι πραματευτάδες το είχαν καταλάβει και για αυτό ως προτεραιότητα θεωρούσαν την ανάπτυξη των γραμμάτων στην περιοχή. Εμείς;


Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Δύσκολα μπορεί να αμφισβητήσει κανείς, ότι η ιστορία της Σιάτιστας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με πολλούς καταξιωμένους ιεράρχες.

Ας κάνουμε μια ιστορική διαδρομή αναφέροντας, ενδεικτικά, κάποια ονόματα.

Ξεκινάμε από τον Ζωσιμά Ρούση. Η ποιμαντορία του, τον 17ο αιώνα, ταυτίστηκε με τον χρυσό αιώνα της Σιάτιστας. Δεν δίστασε να ταξιδέψει στην Δύση για να πείσει τους ηγεμόνες να στείλουν στρατό για να απελευθερώσουν τους Έλληνες από τους Οθωμανούς. Κατάφερε να διδάξουν στην Σιάτιστα, λόγιοι όπως ο Μεθόδιος ο Ανθρακίτης. Απόγονος του ήταν ο Γεώργιος Νόπλιος.

Ας πάμε στον Αλέξανδρο Λάσκαρη (1864 – 1869). Η εθνική του δράση ενόχλησε τόσο πολύ τους Τούρκους, που για να τον βγάλουν από την μέση αναγκάστηκαν να τον δηλητηριάσουν.

Λίγο αργότερα έρχεται ο Αγαθάγγελος Στεφανάκης (1877 – 1882). Αρκετά ενοχλητικός και αυτός. Σε ενέδρα που του στήθηκε από συμμορία ληστών (που δεν τον εντόπισε προφανώς τυχαία) αφού τον αιχμαλώτισαν, τον βασάνισαν άγρια (του ξερίζωσαν μέχρι και τα γένια) με αποτέλεσμα να μην αναρρώσει εντελώς ποτέ και να πεθάνει νεότατος.

Για τον Ιάκωβο Κλεόμβροτο μιλάνε οι παλαιότεροι και τα έργα του. Η Σιάτιστα, από τον αγώνα του, απέκτησε το τόσο πολυπόθητο αγαθό, το νερό. Όπως και το ρεύμα. Κτίστηκε και τρούλος του Αγίου Δημητρίου.

Αλλά η Σιάτιστα ανέδειξε καταξιωμένους ιεράρχες και ιερείς. Ο Νικόλαος Παπανικολάου, ο Παρθένιος Γκόλιας, ο Ιωάννης Παπανικολάου, ο Πολύκαρπος Ζάχος.

Η εκκλησία δέχεται πάμπολλες σκληρές κριτικές, για το παρελθόν της και για το παρόν της. Ίσως επί το πλείστον όχι άδικα. Στην Σιάτιστα όμως, η προσφορά της εκκλησίας αν μη τι άλλο υπήρξε μεγάλη.

ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΠΟΧΙΟΝΙΣΜΟ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΤΟ ΠΛΑΝΟ

Περπατώντας στην Σιάτιστα και την ιστορία! Τις ημέρες αυτές είναι δύσκολο να περπατήσεις στους δρόμους της Σιάτιστας. Μεγάλη ποσότητα χιονιού την κάλυψε και ο παγετός εμφανίζεται στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Το μέγεθος του προβλήματος εύκολα ποσοτικοποιήται και από το πόσες μέρες είναι κλειστά τα σχολεία. Παραπάνω από δέκα μέρες. Αναστάτωση στον προγραμματισμό κάθε οικογένειας. Αναστάτωση στην ζωή της πόλης.

Το Βόιο δεν αντιμετωπίζει βαρείς χειμώνες μια φορά στα εκατό χρόνια. Τι θα μπορούσε να γίνει;

Ας δούμε κάποια βασικά μέτρα.

Ο λεπτομερής χάρτης του οικισμού της Σιάτιστας όπου είναι αποτυπωμένα σχεδόν τα πάντα υπάρχει στο αρχείο του δήμου. Και σε ηλεκτρονική μορφή.

Οπότε μπορούμε να βρούμε ποιο είναι το ελάχιστο πλάτος κάθε δρόμου. Οι δρόμοι μπορούν να διαχωριστούν σε ομάδες με κριτήριο το εύρος του πλάτους τους. Θα γνωρίζουμε σε ποιους δρόμους μπορούν να έχουν πρόσβαση τα διαθέσιμα εκχιονιστικά μηχανήματα. Κάθε δρόμος θα χρωματιστεί με ένα χρώμα και με ένα πάχος. Το χρώμα αντιστοιχεί στην ομάδα που ανήκει το πλάτος του. Το πάχος αντιστοιχεί στην σημαντικότητα στο οδικό δίκτυο που έχει ο δρόμος.

Ο δήμος αν δε το έχει ήδη θα πρέπει να αποκτήσει τον πίνακα με τα μηχανήματα των ελεύθερων επαγγελματιών που μπορούν να συμμετέχουν στον αποχιονισμό. Με τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά.

Πριν έρθει η κακοκαιρία δεν είναι χάσιμο χρόνο αν θα ενημερωθεί ο χειριστής του κάθε μηχανήματος που θα κινηθεί. Ο καθένας θα κινείται βάση οδηγιών και θα αποφεύγονται γκρίνιες για παρεμβάσεις στην διαδικασία αποχιονισμού. Οδηγίες που θα λένε το που και του πόσο συχνά. Το που το καθορίζει το πλάτος. Το πόσο συχνά, η σημαντικότητα. Όλα είναι στο χάρτη.

Στον κεντρικό δρόμο το χιόνι αφήνεται στην θέση που έχει οδηγηθεί από το μηχάνημα εκχιονισμού. Τα χιόνια τουλάχιστον στον κεντρικό δρόμο μπορούν να συγκεντρωθούν με φορτηγά και να εκφορτωθούν εκτός πόλης. Οι θέσεις στάθμευσης απελευθερώνεται, όλο το πλάτος του δρόμου είναι διαθέσιμο, πιο γρήγορα θα ησυχάσουμε από τον παγετό.

Να μην ξεχάσω! Στο χάρτη έχουμε και τις θέσεις των φρεατίων από τις οποίες αποχετεύονται τα όμβρια ύδατα. Τα φρεάτια αυτά είναι φραγμένα με πάγο. Άρα πρέπει να εξετάσουμε με την σειρά ένα – ένα τα φρεάτια. Τα νερά από τα λιωμένα χιόνια πρέπει να μην εμποδίζονται να φτάσουν στο δίκτυο των όμβριων γιατί αλλιώς παραμένουν στο οδόστρωμα και παγώνουν.

Σε όλα αυτά θα μπορούσαν να προστεθούν και οδηγίες στους υπεύθυνους των σχολικών μονάδων. Λίγες ώρες θέρμανσης του κτιρίου όταν το σχολείο είναι κλειστό θα συμβάλει στο να απαιτηθεί λιγότερος χρόνος για να είναι λειτουργικό όταν αρχίσουν τα μαθήματα.

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Όσο καλός και αν είναι ο σχεδιασμός δεν μπορεί να απαλείψει τις επιπτώσεις μιας έντονης κακοκαιρίας. Μπορεί όμως να τις κάνει ηπιότερες.

Λάζαρος Γ. Κώτσικας

Πολιτικός Μηχανικός, PhD

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΝΥΦΗΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ "ΕΦΗΜΕΡΙΣ" ΤΩΝ ΜΑΡΚΙΔΩΝ

Η «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» όπως κάθε εφημερίδα των χρόνων της αλλά και τωρινή είχε αγγελίες και διαφημίσεις. Τοποθετούνταν στην τελευταία σελίδα του φύλλου της, στην ενότητα που τιτλοφορούνταν «ΕΙΔΗΣΙΣ».

Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο ερευνητής Γεώργιος Λάιος αυτό ήταν μια σαφής ένδειξη και ότι η εφημερίδα είχε γίνει γνωστή στους Έλληνες και ότι πουλούσε αξιοσημείωτο αριθμό φύλλων.

Ο Γεώργιος Λάιος επί αυτού προσθέτει ακόμα ένα στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα σε αυστριακές εφημερίδες της εποχής. Σε φύλλο της “Wiener Zeitung” διαφημίζεται κλειστός χώρος αναψυχής, σφαιριστήριο, της Βιέννης. Ανάμεσα σε αυτά που προσφέρει στους πελάτες του είναι να διαβάσουν και το τρέχον φύλλο της «ΕΦΗΜΕΡΙΣ».

Από τις δημοσιεύσεις που δημοσιεύτηκαν στην «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» έχω ήδη παρουσιάσει μια στην οποία προβαλλόταν ένας επισκευαστής ρολογιών.

Στο φύλλο της εφημερίδας που δημοσιεύτηκε την 19^η Μαΐου 1797, όσο και αν φαίνεται περίεργο για εκείνη την εποχή, μια αγγελία για αναζήτηση νύφης! Την αγγελία την βρήκε ο Γεώργιος Λάιος που έχει μελετήσει προσεκτικά το περιεχόμενο όλων των διασωθέντων φύλλων της πρώτης σωζόμενης ελληνικής εφημερίδας.

Το πλήρες κείμενο της αγγελίας δίνεται αυτούσιο.

ΠΗΓΗ 

Γεώργιος Λάιος, Ο ελληνικός τύπος της Βιέννης: από του 1784 μέχρι του 1821.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΣΟΜΟΥΛΗΣ, 6Η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1828, Ο Ι.ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στις 6 Ιανουαρίου 1828 στο Ναύπλιο φθάνει ο πρώτος κυβερνήτης του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Ο Ιωάννης Καποδίστριας. Στις 11 αποβιβάζεται στην Αίγινα την πρωτεύουσα. Οι αγώνες επτά χρόνων επιτέλους δικαιώνονται. Μάρτυρας εκείνης της ημέρας ήταν ο Σιατιστινός Νικόλαος Κασομούλης. Οι αναμνήσεις του καταγράφηκαν με κάθε λεπτομέρεια στα απομνημονεύματα του, στα "ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ".

"Η 6 και η 11 [ημέρα] του Ιανουαρίου μηνός [1828] εφάνησαν οι λαμπρότεραι ημέραι δια το [Ελληνικό] Έθνος. Προετοιμασμένα τα πάντα, δια την τελετήν της υποδοχής του Κυβερνήτου, το Βουλευτικό Σώμα, το Ιερατείο, η Αντικυβερνητική Επιτροπή με του Υπουργούς και όλος ο λαός κάθε τάξεως, άνδρες, γυναίκαις, μικρά παιδιά έτρεξαν εις την Περιβόλαν, όπου έμμελεν να αποβιβασθή ο Κυβερνήτης, περιμένοντες να ιδούν τον άνδραν όστις κατά την τότε ιδέαν, ως προείπαμεν, επροορίσθη δια την σωτηρίαν της Ελλάδος. 

Το σημείον της εξόδου του από τους πλοιάρχους των Βασιλικών Συμμαχικών πλοίων και Ελληνικών εδόθη, και αμέσως οι υψήπεται νάυται ευρέθησαν εν ροπή οφθαλμού παρατεταγμένοι οι μες εις τας αντέννας, οι δε εις τα πυροβόλα.

Καταβάς να εμβή εις την λέμβον του περιστοιχιμένος από τους αξιωματικούς του ναυτικού των συμμάχων Δυνάμεων και τους Έλληνας, οι φωναί, το «ούρρα – ούρρα – ούρρα» και οι ζητωκραυγαί ενωμένα με την βροντήν των πυροβόλων, έκαμαν τον λαόν να ανατριχιάζη και σκιρτά από την χαράν του, ωθούμενοι ποίος από ποίον να έβγη εμπρός να τον ιδή πρωτύτερα. Μόλις επάτησεν το έδαφος, και όλων οι καρδιαί εσκίρτησαν πάλιν του λαού. Πολλούς είδα να κλαίγουν από την χαρά τους, ευχαριστούντες τον Θεόν δια τον Άνδρα τον οποίον μας εξαπέστειλε."

Το Κυβερνείο του Ι. Καποδίστρια στην Αίγινα

Ας μας μείνει πως κλείνει την περιγραφή του για εκείνη την ημέρα, "Ενύκτωσε, και η νυξ της 11ης Ιανουαρίου απέρασεν με ευφροσύνη όλου του λαού και μελαγχολίαν μόνον μερικών προκρίτων αριστοκρατών".