Είναι μια από τις ιστορικότερες φωτογραφίες της Σιάτιστας αν ισχύουν τα γραφώμενα στην δακτυλογραφημένη λεζάντα της. Ανήκει στο αρχείο από τον «ΣΥΛΛΟΓΟ ΦΙΛΙΠΠΩΝ – ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΩΝ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣ».
Ο Παύλος Νεράντζης γεννήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και συμμετείχε σε πολλές μάχες του Μακεδονικού Αγώνα. Ήταν δυστυχώς ένας από αυτούς που εμπιστεύτηκαν την προοδευτική μάσκα που είχε φορέσει το κίνημα των Νεοτούρκων και μετά την χορήγηση της γενικής αμνηστίας, επέστρεψε στην Σιάτιστα. Έτσι το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου 1911 όταν επέστρεφε στο σπίτι του (στον παράδρομο όπου βρίσκεται η οικία Νικολάου Δ. Καλαμπούκα), ο δυστυχής Παύλος δολοφονήθηκε από ομάδα Τούρκων αστυνομικών που είχαν έρθει μυστικά στην Σιάτιστα από την Νεάπολη με αυτή την αποστολή.
Έπεσε θύμα έτσι και αυτός των μυστικών εκκαθαρίσεων των Νεοτούρκων που αποδείχθηκαν τελικά χειρότεροι από τον Σουλτάνο. Οι ενέργειες των Νεοτούρκων επιτάχυναν τις πολιτικές στρατιωτικές εξελίξεις και έτσι τα βαλκανικά κράτη συνασπίστηκαν εναντίον της άρρωστης πλέον Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο δολοφονημένος Παύλος Περδίκας κηδεύεται με τιμές από τους Σιατιστινούς παρά το κλίμα τρόμου που είχε κυριεύσει τις μέρες εκείνες την πόλη που αφήνουν να αποθανατιστεί η σκηνή αυτή. Γνωρίζοντας ότι θα μπορούσε να αποτελέσει στοιχείο και για το διωγμό τους από τους Τούρκους. Ακούγεται αστείο επίσης το γεγονός ότι, η Τουρκική Αστυνομία ξεκίνησε ανακρίσεις για να ανακαλύψει τους δολοφόνους.
Θα αναφερθώ και σε άλλες δημοσιεύσεις για τον Παύλο Περδίκα, την προσφορά του στον Μακεδονικό Αγώνα, την υπόθεση της δολοφονίας του. Θα αναφερθώ όμως και στην φωτογραφία, γιατί και άλλες πληροφορίες πηγάζουν από αυτήν.
Οι παλιές φωτογραφίες είναι μια ιστορική πηγή της εποχής από την οποία προέρχονται και πρέπει να τις προστατεύουμε ως ιστορικό κειμήλιο.
Κάνω για πολλοστή φορά μια έκκληση, ας προσπαθήσουμε όλοι οι απανταχού Σιατιστινοί να συγκεντρώσουμε παλιές φωτογραφίες, να τις ψηφιοποιήσουμε και το ψηφιακό αρχείο να τις παραδώσουμε σε μια ομάδα εξειδικευμένων επιστημόνων προκειμένου να αντληθούν οι πληροφορίες που θα δημιουργήσουν την επιπλέον γνώση για την ιστορία της πόλης μας που ξέρουμε πόσο μεγάλη είναι.
Είναι κρίμα να αναρτώνται πολλές από αυτές στο διαδίκτυο, όχι ψηφιοποιημένες κατάλληλα και ατεκμηρίωτες. Είναι κρίμα να μένουν στα συρτάρια, τα μπαούλα ή να πωλούνται επί ενός «πινακίου φακής».
Χάνουμε την ιστορία μας έτσι…
[Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Χρήστο Καρακουλάκη που με ενημέρωσε για την ύπαρξη της φωτογραφίας]
Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD
