ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΪΚΟΥ | Ένας θρύλος (ΜΕΡΟΣ Α’)

Δανείστηκα τον τίτλο από τον Ευάγγελο Χεκίμογλου Διδάκτορα Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ από τον οποίο προέρχονται όλες οι πληροφορίες που θα μεταφέρω στην σημερινή μου ανάρτηση. Έτσι τιτλοφορείται το άρθρο του για την οικογένεια Πάικου, σε μια φωτοτυπία ενός φύλλου εφημερίδας που εντόπισα. Δεν ήταν δυνατόν να αναγνωρίσω την εφημερίδα και την ημερομηνία στην οποία δημοσιεύτηκε.

Ο λόγος που η οικογένεια Πάικου περιλαμβάνεται στο ερευνητικό πεδίο ενός διδάκτορα οικονομικών επιστημών, οφείλεται στο γεγονός ότι αυτή κατάφερε λίγο πριν το μέσο του 18ου αιώνα, να μπει στα ανώτερα στρώματα της πυραμίδας αυτών που ρύθμιζαν τα πράγματα στο εμπόριο (και όχι μόνο) της Θεσσαλονίκης.

Αρχοντικό Πάικου ή Τσιάρα [φωτ. Διονύσης Μπόσιακας]

Η ιστορία μας ξεκινάει από τον μεγαλέμπορο καπνού Κωνσταντίνο Πάικο που γεννήθηκε στην Σιάτιστα το 1645 και πέθανε φυλακισμένος το 1715. Η μεγάλη του επιτυχία στο καπνεμπόριο προκάλεσε των φθόνο πολλών αφού είχε στα χέρια του το μονοπώλιο στα καπνά. Με προσχηματικές κατηγορίες οι αρχές τον έκλεισαν στην φυλακή όπου πέθανε το 1714.

Γιός του Κωνσταντίνου ήταν ο ιερέας Δημήτριος Πάικος από τον όποιο απέκτησε δύο εγγόνια. Ο ένας έμεινε στην ιστορία ως Παρθένιος ο επίσκοπος Μογλενών (σημερινή Αλμωπία στην Πέλλα). Ο δεύτερος, ο Κωνσταντίνος αφού πέρασε για ένα διάστημα στην Αθήνα, κατέληξε το 1708 στην Βενετία. Ο Παναγιώτης, γιός του Κωνσταντίνου όπως και ο προπάππος του υπέστη για τους ίδιους λόγους διώξεις, οι πασάδες ιδιοποιήθηκαν την περιουσία του. Πέθανε το 1726 και είχε δύο γιούς τον Γιακουμή και τον Ανδρόνικο.

Ο Γιακουμής αναφέρεται στον Κώδικα του Ζωσιμά της Μητρόπολης μας, το 1726. Κάποια στιγμή αυτός ή ο γιος του Δημήτριος εγκαταστάθηκε στην Βενετία.

Ο Ανδρόνικος έμεινε μόνιμα στην Θεσσαλονίκη. Από το εμπόριο του καπνού και του βαμβακιού με την Βενετία κατάφερε να καταξιωθεί σε τέτοιο βαθμό που να γίνει προστατευόμενος των Άγγλων και Μέγας Λογοθέτης της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης.

Το μεγάλο το αξίωμα που κατείχε ήταν κατάλοιπο από το Βυζάντιο. Εκκλησιαστικά, ο Μέγας Λογοθέτης κατείχε τη σφραγίδα του Αρχιερέα και σφράγιζε όλα τα έγγραφα. Στο ναό, κρατούσε το δίσκο με το Άγιο Αντίδωρο και το έδινε στον κατακλαστή του Αρχιερέα.

Κλείνοντας το πρώτο μέρος της δημοσίευσης, θα ήθελα να τονίσω πως όπως λέω πάντα τα αρχοντικά μας δεν ξεφύτρωσαν μόνα τους. Ο βιος των ανθρώπων που έκτισαν τα αρχοντικά και έζησαν μέσα σε αυτά (όπως το αρχοντικό Πάικου ή Τσιάρα σήμερα) συνθέτουν το πάζλ της ιστορίας της Σιάτιστας ενώ η αξία των αρχοντικών μας μεγαλώνει, όσο πιο πολλά μαθαίνουμε αυτούς.