Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΙΑΤΙΣΤΙΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΛΑΣΠΑ ΣΤΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

Ο άνθρωπος, στον οποίο σήμερα χρωστάμε, ότι γνωρίζουμε για τον Νικόλαο Λάσπα, δεν είναι άλλος από τον Φίλιππο Ζυγούρη και τα ιστορικά του σημειώματα.

H σύγκρουση του Αλή Πασά με την Υψηλή Πύλη ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1820 και τερματίστηκε στις 24 Ιανουρίου 1822. Τον Ιανουάριο του 1821, ο Ισμαήλ Πασόμπεης αντικαταστάθηκε στην ηγεσία των σουλτανικών στρατευμάτων από τον Χουρσίτ Πασά, τον Πασά του Μοριά. Ο ικανότατος και σκληρός Χουρσίτ στην Τρίπολη άφησε μόνο 1.000 ένοπλους Αλβανούς.

Αλή Πασάς

Το 1820 σε σύσκεψη στο Ισμαήλι (σήμερα ανήκει στην Μολδαβία) αποφασίζεται η έναρξη της Επανάστασης. Οι Έλληνες έπρεπε να αξιοποιήσουν την εσωτερική διαμάχη των Οθωμανών όσο το δυνατόν περισσότερο. Σε αυτό βοήθησε και ο Σιατιστινός Νικόλαος Λάσπας.

Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας το 1819. Σύμφωνα με τον σύντροφο του Ρήγα Φεραίου, Χριστόφορο Περραιβό, ο Νίκος Λάσπας ανήκε στους γραμματικούς του Αλή Πασά μέχρι που ο Αλή στράφηκε εναντίον του Λάσπα για να του αρπάξει την περιουσία.

Ο Σουλτάνος διόρισε τον Σουλεϊμάν Πασά της Θεσσαλίας, «Δερβεντζή» δηλαδή επίσημο φύλακα των περασμάτων και τον διέταξε να ξεκινήσει στρατολογήσεις. Ο Σουλεϊμάν πήρε γραμματικό του τον Λάσπα. Ο Λάσπας συμβούλευσε τον Σουλειμάν να εκδώσει φιρμάνι που να καλεί όλους να εξοπλιστούν για να αποτρέψουν πιθανή εισβολή του Αλή στην Θεσσαλία.

«Εις υμάς πιστοί μου ραγιάδες προστρέχω! εγέρθητε, εξοπλίσατε τους επί πολύ ακινητήσαντας βραχίονας υμών, αι ημέραι της οργής επέστησαν, πορεύθητε κατά του ασεβούς γένους των Αρναουτών, οίτινες ηνώθησαν μετά της ιεροσύλου μερίδος του Αλή. Εκδικήθητε τους αιώνας των ύβρεων, αίτινες διεπράχθησαν δια του απανθρώπου τούτου τρόπου.

Ανηλεώς ωρμήσατε κατά των ατίμων, οίτινες πάντοτε ητίμασαν τους προγόνους, τους πατέρας, τας γυναίκας και τα τέκνα υμών. 

Το εξυβρισθέν όνομα υμών, η αρπαγείσα περιουσία, το βάρος των φόρων, διού επεβαρύνθητε, αι αγγαρείαι, εις ας υπεβλήθητε δίκην αναισθήτων ζώων, προσκαλούσιν υμάς να δράξησθε των όπλων.
Αρματωλοί, εις τα όπλα! χωρικοί, αρπάσατε τα δρέπανα και γεωργικά εργαλεία! Παν είδος σιδήρου οξυνθέν δια της εκδικήσεως θα καταστή φρικώδες εν ταις υμετέραις χερσίν όπλον. Τολμηραί των Αγράφων γυναίκες, ελλείψει όπλων λάβατε τας αξίνας, ας μεταχειρίζεσθε, ίνα κόπτητε τα άσφαγα•οι νεανίαι ας πλέξωσι τας σφενδόνας αυτών, και αύτη έτι η ηλακάτη <ρόκα> των παρθένων ας μεταβληθή εις φονικόν όπλον κατά του κοινού έχθρού. 

Τοιαύτη είναι η θέλησις του Πατισάχ και της Υψηλής Πύλης.»

Έγγραφο με την υπογραφή του Νικολάου Λάσπα [πηγή siatistanews]

Το φιρμάνι ο Λάσπας φρόντισε να γίνει όσο πιο ευρέως γνωστό. Έτσι, έθετε σε συναγερμό τους Έλληνες σε όλη την Θεσσαλία που θα μπορούσαν να φέρουν οπλισμό. Για έναν άλλο σημαντικότερο σκοπό. Οι κατά τόπους μπέηδες και αγάδες το επέτρεπαν γιατί αυτό διέταζε ο Σουλεϊμάν και κατ’ επέκταση ο Σουλτάνος. Ο Σουλεϊμάν πλήρωσε το λάθος του αυτό με την ζωή του.

Αλλά δεν ήταν ο Σουλεϊμάν ο μοναδικός πασάς που έπεσε θύμα της πονηριάς του Λάσπα.