Ο Παπαζώλης ή Παπάζογλου Γεώργιος και τα «Ορλωφικά».

Ο Γεώργιος Παπαζώλης ή Παπάζογλου γεννήθηκε στη Σιάτιστα το 1725. Μετά τις σπουδές στην πατρίδα του ασχολήθηκε με το εμπόριο. Στη Ρωσία. γνώρισε και έγινε φίλος με τους αδελφούς Ορλώφ, κατετάγη στο ρωσικό στρατό, όπου διακρίθηκε και έγινε λοχαγός του πυροβολικού.

Φλογερός πατριώτης, γεννημένος επαναστάτης, έπεισε τους αδελφούς Ορλώφ να επιδιώξουν την επανάσταση της Ελλάδας. Να σημειωθεί ότι μια εξεγερμένη Ελλάδα εξυπηρετούσε τα πολιτικά και άλλα σχέδια της Ρωσίας. Με την υποστήριξη της αυτοκράτειρας της Ρωσίας Αικατερίνης Β΄ και αφού ξεκίνησε ο Πρώτος Ρώσο - Τουρκικός Πόλεμος το 1768 η επανάσταση των Ελλήνων το 1770 άρχισε από την Πελοπόννησο κι απλώθηκε σε μεγάλο μέρος του ελληνικού χώρου.

Ο Γεώργιος Παπάζογλου συνοδεύοντας τον αρχιστράτηγο Ορλώφ συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση του 1770, και στην προετοιμασία της και στις πολεμικές επιχειρήσεις.

Θεόδωρος Ορλώφ (1741-1796)

Αλέξιος Ορλώφ (1737-1808)

Μέρος της προετοιμασίας ήταν και το γράψιμο ενός βιβλίου στην απλή καθομιλούμενη τότε ελληνική, στο οποίο ανέπτυσσε τους κανόνες της πολεμικής τέχνης και ταυτόχρονα ξαναθύμιζε στους σκλαβωμένους Έλληνες το ένδοξο παρελθόν τους.

Δυστυχώς η εξέγερση εκείνη -γνωστή στην Ιστορία ως «Ορλωφικά»- απέτυχε. Οι επαναστάτες ηττήθηκαν και οι Ρώσοι αποχώρησαν αφήνοντας τούς εξεγερμένους Έλληνες στο μαχαίρι των τουρκαλβανικών στιφών.

Ο πόλεμος μεταξύ Τούρκων και Ρώσων έληξε με την Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή όπου μεταξύ άλλων η Ρωσία εξασφάλισε το δικαίωμα να διατηρεί στόλο στον Εύξεινο Πόντο, αποκτώντας το δικαίωμα της ελεύθερης ναυσιπλοΐας των υπό ρωσική σημαία εμπορικών πλοίων σ' αυτόν, καθώς και του ελεύθερου εμπορίου των Ρώσων υπηκόων στην οθωμανική επικράτεια. Χάρης σε αυτό τον όρο πολλοί Έλληνες καραβοκύρηδες απέκτησαν μεγάλη περιουσία χρησιμοποιόντας στα εμπορικά τους πλοία την ρωσική σημαία.

Ο Παπάζογλου - σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς - πέθανε στην Πάρο «υπό της λύπης και της οδύνης καταβληθείς». Πέθανε από το μαράζι του, θα λέγαμε εμείς.

Το βιβλίο "Διδασκαλία, ήγουν ερμηνεία, της πολεμικής τάξεως και τέχνης" 

Το βιβλίο τυπώθηκε το 1765 στη Βενετία.**

Ο πλήρης τίτλος του βιβλίου: Παπαζώλης Γεώργιος,«Διδασκαλία, ήγουν ερμηνεία της πολεμικής τάξεως και τέχνης. Η οποία δείχνει τους Κανόνας και την Μέθοδον της Πολεμικής επιστήμης, κατά την οποίαν την σήμερον τα στρατεύματα της Αυτοκρατορικής Μοναρχίας της Ρουσσίας γυμνάζονται εις την άσκησιν, περιέχουσα την τάξιν, τους βαθμούς και την άσκησιν, και μικράν ερμηνείαν του πώς να πορεύωνται μερικοί αξιωματικοί, διαλαμβάνουσά τε δια όλα τα αναγκαία, οπού μεταχειρίζονται εις ένα στράτευμα, κατά τον νυν τρόπον των Μοναρχιών της Ευρώπης.

Συντεθείσα παρά Κυρίου Γεωργίου Παπαζώλη, Μακεδόνος, Οφφικιάλου της Αρτιλερίας, ευρισκομένου εις την στρατιωτικήν δούλευσιν της Αυγούστης Αυτοκρατορίσσης της Μεγάλης Ρουσσίας εις πεζήν Ρωμαίϊκην φράσιν, χάριν των ομογενών αυτού Ρωμαίων στρατευομένων υπό την αυτήν Μοναρχίαν».

Ενετίησι, ͵αψξε΄(1765). Παρά Δημητρίω Θεοδοσίου τω εξ Ιωαννίνων».

 Ένα απόσπασμα του βιβλίου σε ελεύθερη απόδοση στη σημερινή μορφή της γλώσσας μας:

«… Όποιος θα μελετούσε ιστορίες βασιλέων παλιές και νεότερες θα έβλεπε ότι κατά καιρούς φάνηκαν στον κόσμο «μεγάλα μυαλά», που με τη φυσική τους εξυπνάδα και τις επιστημονικές γνώσεις που απέκτησαν κατάφεραν άλλα μεν να εφεύρουν την πολεμική τέχνη κι άλλα στη συνέχεια να την τελειοποιήσουν.

Από τους πιο αναγνωρισμένους αναφέρω σαν παράδειγμα τον Φίλιππο τον βασιλιά της Μακεδονίας, τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος επινόησε και οργάνωσε την Μακεδονική Φάλαγγα και τη διάταξη πεζών και ιππέων στο πεδίο της μάχης.

Στη συνέχεια ο Μέγας Αλέξανδρος «το έβαλε εις πράξιν πολλάκις», εφάρμοσε δηλαδή αυτή την τεχνική, κι έτσι με πολύ μικρότερα σε αριθμό στρατεύματα από εκείνα του Δαρείου, του Πόρου των Αιγυπτίων και άλλων εθνών κατάφερε να τους υποτάξει και να γίνει αυτοκράτορας όχι ενός βασιλείου και μιας Μοναρχίας αλλά μέρους της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Ίσως θα υπέτασσε και την Αμερική, αν ήξερε ότι υπήρχε».

ΠΗΓΕΣ

• Ευαγγελίδης Τρύφων, Ιστορία Αλή πασά του Τεπελενλή: (1741-1822).
• Ζυγούρης Φίλιππος, Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, σελ. 281.
• Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σιάτιστας με αριθμό 263/90.