Λευτέρης Κουφογιάννης, η ρίζα των λέξεων "φουρφούρια" και "λόζιους"

 Ο δυστυχώς πρόωρα χαμένος, καθηγητής Λευτέρης Κουφογιάννης, που σίγουρα πολλοί μας, στις τάξεις του λυκείου, είχαμε την τύχη να το έχουμε διδάσκοντα στα φιλολογικά μαθήματα, ήταν ένα από τα μέλη της δημιουργικής ομάδας του siatistanews.

Στα αναρτημένα κείμενα του, θυμούνται σίγουρα όσοι υπήρξαν μαθητές του, την απλότητα και την ηρεμία με την οποία μετέδιδε τις γνώσεις του μέσα στην σχολική αίθουσα. Ερμηνεύει ετυμολογικά πολλές λέξεις που έχουν προστεθεί στο τοπικό μας ιδίωμα και με μεγάλη έκπληξη ανακαλύπτουμε μέσα από αυτές τις ερμηνείες, τμήματα του παζλ της ιστορίας μας.

Αποδεικνύεται έτσι περίτρανα, ότι η επιστήμη της ιστορίας δεν είναι ένα ερευνητικό πεδίο μόνο των ιστορικών αλλά και πολλών άλλων επιστημόνων.

Έτσι με αφορμή την αυριανή ημέρα που αναβιώνει το έθιμο των κλαδαριών, είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να διαβάσουμε το αφιερωμά του σε αυτώ. Συνιστώ σε όλους μας να διαβάσουμε το πλήρες κείμενο του, καθώς δεν νομίζω ότι δεν θα εξυπηρετούσε πρακτικά σε τίποτα να μεταφέρω απλά όλο στην σελίδα μιας και υπάρχει ο σχετικός σύνδεσμος εδώ.

Για όσους "τολμήσουν" να διστάσουν να διαβάσουν την ανάρτηση, θα χρησιμοποιήσω δύο ορισμούς δέλεαρ, τις λέξεις "φουρφούρια" και "λόζιους". Ο "λόζιους" και τα "φουρφούρια" είναι τα ξερά χόρτα που μαζέψαμε το καλοκαίρι για να φτιάξουμε, αύριο, τις  κλαδαριές σε κάθε γειτονιά της Σιάτιστας.

Το "φουρφούρ(ι)", έχει την ρίζα του στην λατινική λέξη furfur, uris που σημαίνει πίτουρο, λέξη που περιγράφει κάποιο πολύ λεπτό αντικείμενο. Τα φουρφούρια είναι η τελευταία, με πολύ λεπτά ξερά χόρτα στρώση, στην κλαδαριά και βοηθάει ώστε αυτή να ανάψει πολύ γρήγορα. Ο Κουφογιάννης μας θυμίζει και την σιατιστινή έκφραση "η πίτα ίγκιν φουρφούρ", που σημαίνει ότι η πίτα καλοψήθηκε και έγινε τόσο αφράτη.

Η λέξη "λόζιους" (χρησιμοποιούμε στο ιδίωμα μας και το ρήμα "λουζιάζω") έχει ρίζα στο γερμανικό lose, ο χαλαρός, ο λάσκος, ο σκόρπιος (lose blatter: σκόρπια φύλλα), ο μη συσκευασμένος, ο χύμα. Ο Κουφογιάννης θεωρεί ότι η λέξη ήρθε στην Σιάτιστα μαζί με τους πραματευτάδες που εμπορευόταν στα εδάφη της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Εκτός λοιπόν από το "cartouche", που μας έφεραν στην διακόσμηση, μας έφεραν και το "λόζιου" στο λεξιλόγιο μας.

Ποσά πράγματα ανακαλύπτουμε τελικά, από τα αρχοντικά μας, τα έθιμα μας, την γλώσσα, την μεγάλη, ανεξερεύνητη και πλούσια πολιτιστική μας κληρονομιά.