Ο οίκος Ζάχου και οι Σιατιστινοί στις επιχειρήσεις Αλλατίνη

Το κτίριο που στεγάζεται η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι γνωστότερη στους Θεσσαλονικείς ως Βίλα Αλλατίνη. Εδώ φιλοξενήθηκε ή σωστότερα φυλακίστηκε την περίοδο 1909 – 1912, ο Αβδούλ Χαμίτ, ο Δεύτερος. Ο τελευταίος σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που ανετράπη από τους Νεότουρκους.

Καρτ ποστάλ με τη βίλα Αλλατίνη. Επάνω δεξιά ο Αβδούλ Χαμίντ Β'. [http://annagelopoulou.blogspot.gr/2011/12/h.html]

 Η Βίλα Αλλατίνη ήταν η εξοχική κατοικία της μεγάλης επιχειρηματικής εβραϊκής οικογένειας Αλλατίνη και η οποία είχε έρθει στην Θεσσαλονίκη από την Ισπανία. Οι δραστηριότητες της στην Μακεδονία είχαν μεγάλο εύρος. Δραστηριοποιήθηκαν στο εμπόριο αλεύρων, δημητριακών, καπνού, μεταλλευμάτων. Το 1880 ίδρυσαν στην Θεσσαλονίκη κεραμοποιείο. Σημερινοί απόγονοι της οικογενείας είναι οι ιδιοκτήτες της μεγάλης γαλλικής αεροναυπηγικής εταιρίας Ντασώ (η πηγή των πληροφοριών μου και η φωτογραφία των αλευρόμυλων της Αλλατίνη προέρχονται από την ιστοσελίδα [http://www.eoellas.org/2014/12/07/oikogeniestisthessalonikisoikogeniaallatini/]).

Γιατί τα αναφέρω όλα αυτά; Η απάντηση βρίσκεται στα Ιστορικά Σημειώματα του Φίλιππου Ζυγούρη στην σελίδα 505 όπου γίνεται αφιέρωμα στον Οίκο Ζάχου. Ο πατέρας του Αριστοτέλη, ο Αθανάσιος είχε άλλα τρία αδέρφια. Γνωρίσαμε τον Ιωάννη που εγκαταστάθηκε στο Βόλο.

Ο Δημήτριος, αδερφός και αυτός του Αθανάσιου, ήταν γνωστός στην Σιάτιστα με το παρατσούκλι «Πρακς». Αυτός όπως μας πληροφορεί ο Φίλιππος Ζυγούρης εγκαταστάθηκε στα Βελισσά (πρόκειται για τα Βελεσά των Σκοπίων) και από εκεί διηύθυνε τις επιχειρήσεις των Αδελφών Αλλατίνι.

Παραθέτω το κείμενο με το οποίο ο Ζυγούρης περιγράφει την σχέση του Δημητρίου Ζάχου με την οικογένεια Αλλατίνι.

«ο δε Δημήτριος, άνδρας δράσεως και ειλικρινείας, είχεν αποκτήσει την εμπιστοσύνη και εκτίμηση των Αδελφών Αλλατίνι, οι οποίοι τον είχαν περιβάλει με μεγάλη δύναμη (του είχαν παραχωρήσει αρμοδιότητες διοικητικές)»

Ο Δημήτριος Ζάχος ήταν τέτοιος άνθρωπος που παρόλο το νευραλγικό πόστο και την δύναμή που είχε αποκτήσει δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα του την Σιάτιστα.

Αναδείχθηκε πραγματικά ευεργέτης σε πολλές Σιατιστινές οικογένειες, αφού σε μέλη τους προσέφερε δουλειά στις επιχειρήσεις που διεύθυνε. Ως σωστός διαχειριστής που ήταν, πιστεύω, ότι δεν το έκανε μόνο από αισθήματα φιλοπατρίας αλλά και επειδή γνώριζε πολύ καλά ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν θα τον πρόδιδαν ποτέ για την ευγνωμοσύνη του και θα ανταποκρινόταν στα καθήκοντα που θα τους ανέθετε.

Στα "Ιστορικά Σημειώματα" αναφέρονται τα ονόματα των Σιατιστινών οικογενειών που εργάστηκαν στην οικογένεια Αλλατίνη. Πρόκειται για τις οικογένειες Χονδροδήμου, Παπαναούμ, Χατζηιωάννου, Σπύρου, Βόζιου, Παπανικολάου, Αργυριάδη, Πριτσούλη, Γκουτζιαμάνη και πολλές άλλες.

Η οικογενειακή φωτογραφία ανήκει στην συλλογή του Νικολάου Ψημμένου και περιλαμβάνει πολλά μέλη της οικογενείας Ζάχου. Ξεχωρίζω σίγουρα τον Αριστοτέλη (4). Τα πρόσωπα (1), (2) και (3) είναι τρεις από τους πατριάρχες. Αν τολμήσω να πω πως στο (3) είναι ο Αθανάσιος και στο (2) ο Ιωάννης, δεν σημαίνει ότι σίγουρα στο (1) είναι ο Δημήτριος. Λείπει ο τέταρτος αδερφός. Ο Αργύριος;

Γνωρίσαμε άλλο ένα μέλος της οικογένειας Ζάχου, ανοίξαμε πάλι ένα μεγάλο σκονισμένο βιβλίο της ιστορίας της Σιάτιστας. Ο οίκος Ζάχου έχει πολλά άλλα να μας αποκαλύψει. Θα μας κρατάει το ενδιαφέρον αμείωτο και θα συνεχίσει να μας εντυπωσιάσει. 

Πόσα άλλα βίβλία της ιστορίας της Σιάτιστας δεν ξεφυλλίσαμε ακόμα; 

Πόσα άλλα βιβλία της ιστορίας της Σιάτιστας αγνοούμε ότι υπάρχουν;

Ο οδοιπόρος στους δρόμους της Σιάτιστας και της Ιστορίας

Λάζαρος Γ. Κώτσικας

Πολιτικός Μηχανικός, PhD

lkotsikas@gmail.com