Karlovy Vary, μια τυχαία συνάντηση, ένα θείο δώρο για την Σιάτιστα

Βρισκόμαστε στο έτος 1887, στο Karlsband όπως ονομάζεται στα γερμανικά το Karlovy Vary, μια λουτρόπολη στην Δυτική Τσεχία κοντά στα σύνορα με την Γερμανία. Αποτελεί ένα θελκτικό τουριστικό προορισμό. Ιδρύθηκε από τον 14^ο αιώνα Κάρολο Δ’ τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Karlovy Vary

Εκεί πήγε να ξεκουραστεί ο Ιωάννης Τραμπαντζής έμπορος, ο οποίος δραστηριοποιούνταν στη Ρουμανία. Γεννήθηκε στην Σιάτιστα το 1815. Οι επαγγελματικές αποτυχίες της οικογενείας του, τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει από παιδί την πατρίδα του. Πρόκοψε και απέκτησε τεράστια περιουσία. Αλλά διέκοψε κάθε επαφή με την Σιάτιστα. Κανείς δεν μαθαίνει νέα για αυτόν στην πατρίδα. Ούτε και αυτός με την σειρά του. Τι απέγινε ο Ιωάννης Τραμπαντζής; Ποια τα μαντάτα από την Σιάτιστα;

Κατά την διάρκεια των διακοπών του στο Karlovy Vary συναντά τον Νικόλαο Σαμαρά από την Σερβία. Η χαρά του Τραμπαντζή είναι μεγάλη, όταν η συζήτηση τους, τους οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αμφότεροι είδαν το πρώτο φως στην ίδια πόλη της Δυτικής Μακεδονίας. Ξυπνά το παρελθόν του και με μεγάλη αγωνία ρωτά τον συμπατριώτη του, να μάθει για τους δικούς του, το σπίτι του, τους φίλους του.

Ο Ιωάννης Τραμπαντζής ζωγραφισμένος από Σιατιστινό Χριστόδουλο Ζωγράφο

Ο Σαμαράς μετανάστευσε σε ηλικία που του επέτρεπε να έχει καθαρές εικόνες από την Σιάτιστα. Επικοινωνούσε συχνά με τους δικούς του, και τι τύχη, έμενε στην γειτονιά που γεννήθηκε ο Τραμπαντζής και που κατοικούσε η μητέρα του. Δίνει στον νέο του φίλο, τις απαντήσεις που πρόσμενε. Ρίγη συγκίνησης δονούν το σώμα του Τραπαντζή. Έχει να δει το σπίτι του εξήντα χρόνια.

Οι συναντήσεις επαναλαμβάνονται και ο Τραμπαντζής θέλει αχόρταγα ακούσει και άλλα για την πατρίδα του. Μια ιδέα να γυρίζει στο μυαλό του. Είναι πάμπλουτος. Δεν έχει οικογένεια. Είναι εβδομήντα τεσσάρων ετών πρέπει να πάρει κάποιες αποφάσεις. Έρχεται η μέρα που ανακοινώνει την πρόθεση του στον συμπατριώτη του. Θέλει να πραγματοποιήσει μια μεγάλη ευεργεσία στην Σιάτιστα. Παρακαλεί τον Σαμαρά να γράψει στους Σιατιστινούς για τους ρωτήσει, πως θα μπορούσε να ικανοποιούσε αυτήν του την επιθυμία;

Η συνέχεια είναι σε όλους μας γνωστή. Θα κλείσω με μια λεπτομέρεια. Οι Σιατιστινοί για την υλοποίηση του μεγάλου έργου, στέλνουν τον γιατρό Ιωάννη Πάικο, έναν άνθρωπο υπόδειγμα τιμιότητας, για να συναντήσει, να μιλήσει και να συνεργαστεί με τον ευεργέτη που ήδη έχει μετακομίσει στην Κέρκυρα.

Το δώρο της θείας τύχης [φωτ. Διονύσης Μπόσιακας]

Η σημερινή ιστορία, που διέσωσε ο Φίλλιπος Ζυγούρης (Ιστορικα Σημειώματα, σελ 438), μας αποκαλύπτει πως η ανέγερση του Τραμπάντζειου Γυμνασίου ήταν τελικά ένα δώρο της θείας τύχης.

Λάζαρος Γ. Κώτσικας