Ο Σκοτωμός, Πάσχα 6ης Απριλίου 1839.

---

www.siatistanews.gr

---

Πρόκειται από τις πιο τραγικές στιγμές στην ιστορία της πόλης. Ενώ ο κόσμος ήταν συγκεντρωμένος στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (μιλάμε για τον δεύτερο ναό που κάηκε το 1910) για να υποδεχτεί την πιο χαρμόσυνη ημέρα της χριστιανοσύνης από τους δρόμους απέναντι από την εκκλησία ακούγονται φωνές «Φωτιά! Κλέφτες!».

Οι λέξεις αυτές, όπως στην περίπτωση της Άλωσης της Πόλης «εάλω η πόλις», όπως και στην περίπτωση της Εξόδου του Μεσολογγίου «πίσω αδέρφια» προκάλεσαν αναστάτωση. Καθώς ο γυναικωνίτης στο ναό ήταν διαμορφωμένος σε δύο επίπεδα, στο μεν άνω γυναικωνίτη, πανικόβλητες οι γυναίκες και τα κορίτσια προσπαθούν μέσω της σκάλας να κατέβουν με τις λαμπάδες κάτω.

Ο δεύτερος ναός του Αγίου Δημητρίου με το καμπαναριό [2]

Μερικοί πίστεψαν στην ύπαρξή κλεφτών και έκλεισαν τις πόρτες του ναού με αποτέλεσμα οι γυναίκες του κάτω γυναικωνίτη με την σειρά τους να θέλουν να ανεβούν μέσω της σκάλας στον άνω γυναικωνίτη.

Η σύγκρουση μέσα στον πανικό πάνω στην σκάλα, αυτών που ανέβαιναν και αυτών που κατέβαιναν οδήγησε στο αποτέλεσμα να καταπλακωθούν πολλοί. Όταν διαπιστώθηκε ότι ούτε φωτιά αλλά και ούτε κλεφτές υπήρχαν ήταν πλέον πολύ αργά. Οι μαρτυρίες μιλούν αλλού για ογδόντα, ο Ζυγούρης αναφέρει εβδομήντα δύο νεκρές γυναίκες και κορίτσια [1]. Άλλοι θεωρούν τους αριθμούς τραγικούς (άποψη που μάλλον αποδέχομαι) και εγώ.

Ο Φίλιππος Ζυγούρης περιγράφοντας την ατμόσφαιρα που στην συνέχεια επικράτησε στην Σιάτιστα αναφέρει: «Δεν άναψε (η Σιάτιστα) το Πάσχα εκείνο λαμπάδες χαρμόσυνες, αλλά πένθιμες λαμπάδες»[1].

Ο δεύτερος ναός του Αγίου Δημητρίου

Δεν εξακριβώθηκε αν οι λέξεις που προκάλεσαν το κακό ειπώθηκαν με σκοπό πραγματικά την ληστεία ή αν ήταν απλώς ένα τραγικό αστείο. Ούτε και προκύπτει από τις πηγές αν ανακαλύφθηκαν αυτοί που είπαν αυτές τις φράσεις.

Πολλοί αμφισβήτησαν την αυθεντικότητα της τραγικής ιστορίας αλλά υπάρχουν επιστολές μεταξύ Σιατιστινών εκείνης της περιόδου που δυστυχώς την επιβεβαιώνουν. Στην μία από αυτές τις επιστολές γράφονται και τα ονόματα μερικών εκ’ των νεκρών [1].

Σύμφωνα με την παράδοση μετά από εκείνο το «κακό», οι Σιατιστινές αρχόντισσες σταμάτησαν να φορούν τα φλουριά στο στήθος τους κάθε βράδυ της ανάστασης.

ΠΗΓΕΣ

1. "Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, Υπό Φιλίππου Αν. Ζυγούρη" (Επιμέλεια Θεοδώρα Ζωγράφου-Βώρου), 20. Ο Σκοτωμός (σελ. 68-69).
2.    Αναστασίου Δάρδα, «Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Δημητρίου Σιάτιστας», 1995 (σελ. 39-41).