Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2019

31η Δεκεμβρίου, Ιστορική μέρα για την Σιάτιστα

Σήμερα είναι ιστορική μέρα για την Σιάτιστα. 

Στις 31 Δεκεμβρίου 1790 εκδόθηκε στην Βιέννη από τον Πούπλιο και τον Γεώργιο Πούλιο το πρώτο φύλλο της «ΕΦΗΜΕΡΙΣ». Είναι η πρώτη σωζόμενη ελληνική εφημερίδα.



Η πρώτη ελληνική εφημερίδα εκδόθηκε, και αυτή στην Βιέννη, το 1784 από τον Ζακυνθινό Γεώργιο Βεντότη. Από ιστορικές πηγές υποστηρίζεται ότι το όνομα της εφημερίδας αυτής ήταν «Ο ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ». Πρόλαβε να δημοσιεύσει τρία ή τέσσερα φύλλα από τα οποία δεν διασώθηκε κανένα αντίτυπο. Για αυτό η «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» είναι η πρώτη σωζόμενη ελληνική εφημερίδα.

Αναρτώ απόσπασμα από το πρώτο φύλλο του 1797, της «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» που εκδόθηκε την Πρωτοχρονιά της ίδιας χρονιάς. Στις τελευταίες δύο σελίδες δημοσιεύεται το ποίημα του Καστοριανού Ιωάννου Εμμανουήλ. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους ο λόγιος και φοιτητής της Ιατρικής Ιωάννης Εμμανουήλ, ο αδερφός του Παναγιώτης μαζί με τον Ρήγα Βελεστινλή και άλλους πέντε συντρόφους τους συνελήφθησαν από την Αυστριακή Αστυνομία με τα γνωστά επακόλουθα. Η μητέρα από τα δύο αδέρφια ήταν από την Σιάτιστα, κόρη της οικογένειας Νεμόζια.

«Ωδάριον συγχαριστικόν εις τον Νέον Έτος προσφωνηθέν τοις ομογενέσι τε και φιλοπάτρισιν υπό Ιωάννου Εμμανουήλ του Καστοριανού». Έτσι τιτλοφορεί το εβδομήντα οκτώ στίχων ποίημα του, ο λόγιος Ιωάννης Εμμανουήλ.

΄Αχ Πάτερ έως πότε, Ἐκάτη ἡ δεινή
΄Ως πότε νά μέ θλίβη; καί νά μέ τυραννᾕ.
Ἐπίβλεψον Κρονίδη, σπλαγχνίσθητε Θεοί!
Λυπήθητέ μ' ἐμένα, ὦ φίλοι Ἀχαιοί.

΄Ω έθνος μου, ὦ γένος, ὦ φίλτατε λαέ
Εἰς τάς πληγάς μου κλαύσον, άχ κλαύσον Δαναέ.
Ἀπέμειν' ἐγώ μόνη ἀπ' όλας τάς Θεᾶς
Δυστυχεστάτη ὄντως, τάς νῦν, τάς παλαιάς.

Τό δόρυ συντριμμένον στούς πόδας τἢς δεινἢς
Θεᾶς τἢς ἀντιπάλου Ἐκάτης τἢς κλεινἢς.
Ὀ θώραξ μου, τό σάκκος, ἀσπίς ἡ κρατερά,
Ριμμένα τά πατοῦσιν. Ώ θέα φοβερά!

Αἱ χεῖρες μου δεμέναι, μέ σίδηρα σφικτά
Γελᾶ μέ τήν Ἐκάτην, ἡ Έρις δυνατά.
΄Ω Έρις πικροτάτη ἀπό τάς Ἐριννύς
Σύ ἢσουν ἡ αἰτία, ἐσύ μέ τυραννείς.

΄Α! κάκισται δέν εἶμαι, ἀπ' ὄλα μου γυμνή
Τά ὄπλα ὡς θαρρεῖτε, ἀλλ' είν' ἡ φαεινή
Η περικεφαλαία στήν κεφαλήν μ' αὐτήν

Η Έρις μον' νά λείψη, καί ἔχω ποθητήν
μετέπειτα ἐλπίδα νά ἐλευθερωθῶ.
Παράσημα μου ὄλα λαμπρὡς νά ενδυθῶ.

Τό φίλτατόν μου ἔθνος δέν μέ ἀλησμονᾶ.
Παντοῦ μέ ἐνθυμεῖται, πατρίς δέν τό πλανᾶ
Νά τό κρατήση ξένη, ἀλλ' ἔχει τάς καλάς
Ἀθήνας ν' ἀναστήση, ἀφ' οὖ μεταβολάς

Ἀμεταβλήτους πάθη Ἐκάτη ἡ δεινή
ἡ φίλη πάλιν Πατρίς μας ἡ κλεινή.


 Στο συμβολικό ποίημα η Θεά της σοφίας Αθηνά δεινοπαθεί από την Θεά του σκότους Εκάτη. Η Θεά Αθηνά δεν χάνει την ελπίδα της ότι θα απαλλαγεί από την Θεά Εκάτη. Οι συμβολισμοί εύκολα αντιληπτοί. Η Θεά Αθηνά είναι υπόδουλη Ελλάδα ενώ η Θεά Εκάτη είναι η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ας όμως προσέξουμε τους δύο στίχους:

«Η Έρις μον' νά λείψη, καί ἔχω ποθητήν, μετέπειτα ἐλπίδα νά ἐλευθερωθῶ.».

Η Ελλάδα απελευθερώθηκε αλλά ποτέ μάλλον δεν θα γλυτώσει από την βαριά ασθένεια της διχόνοιας.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου