Σκοτώθηκε κατά την διάρκεια των μαχών στην περιοχή Μοράβα - Ιβάν (14 - 22 Νοεμβρίου 1940) στο ύψωμα 1878, την 17η Νοεμβρίου 1940. Με τις μάχες αυτές, η Ελλάδα από τον ρόλο του αμυνόμενου πέρασε σε αυτόν του επιτιθέμενου. Το αποτέλεσμα τους ήταν το πρώτο μεγάλο ελληνικό επίτευγμα, η κατάληψη της Κορυτσάς.
Στις μάχες αυτές οι Σιατιστινοί, οι Βοϊάτες συμμετείχαν ως μέλη του 53ου Συντάγματος Πεζικού και ήταν αυτοί που κλήθηκαν πρώτοι να αντιμετωπίσουν την ιταλική εισβολή.
Ο καθηγητής Παναγιώτης Γράβας επιστρατεύτηκε με τον βαθμό του δεκαεννέα. Είχε αποφοιτήσει από την Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ και την περίοδο εκείνη δίδασκε φιλολογικά μαθήματα στο Τραμπάντζειο Γυμνάσιο Σιάτιστας και είχε μόλις παντρευτεί την Ναούμα Γιαννακού.
Ο Παναγιώτης Γράβας συγκέντρωσε το υλικό με το οποίο συνέταξε την εργασία του, τα "Κουδαρίτικα Σιατίστης". Τα κουδαρίτικα είναι συνθηματική γλώσσα με την οποία επικοινωνούσαν τα συνεργεία των χτιστάδων, όταν δεν ήθελαν να αποκαλυφθεί το περιεχόμενο των συνομιλιών τους από τους εργοδότες τους.
Είναι όμως ιδιαίτερα συγκινητική, η περιγραφή της στιγμής που έγινε το γνωστό το μαύρο μαντάτο, για τον Παναγιώτη Γράβα στην Σιάτιστα. Το έφερε ο Αργύριος Τύπας που επέστρεψε από το μέτωπο, στον Δημήτριο Γιαννακό (Τιούλης), τον αδερφό της γυναίκας του νεκρού. Ήταν ήδη γνωστό ότι ο Παναγιώτης Γράβας αγνοούνταν και είχε κυριεύσει τους δικούς του, η αγωνία. Η απάντηση του Αργύριου Τύπα τους πάγωσε.
"Αχ ρε Τιούλη! Σκουτώθκιν! Μι τα χέρια μ' τον έθαψα ικεί απαν!"
Ο Αντώνης Σκούλιος μαθητής της τρίτης γυμνασίου, τότε, αποτυπώνει τα συναισθήματα των μαθητών όταν έμαθαν για το θάνατο του καθηγητή τους."Μια είδηση όμως λύπησε βαθύτατα, ιδιαίτερα εμάς του μαθητές του Γυμνασίου. Από τους πρώτους πεσόντες στο μέτωπο ήταν και ο καθηγητής μας Παναγιώτης Γράβας. Σε μια εξόρμηση μια σφαίρα τον βρήκε κατάστηθα και τον έριξε νεκρό. Τον θυμάμαι ακόμα που δάκρυσε, όταν στο μάθημα της Ιστορίας μας μιλούσε για το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έδειχνε τέτοια λύπη και συγκίνηση το πρόσωπό του, που τη μετέδιδε και σε μας. Ήταν ένας σιατιστινός φλογερός πατριώτης κι ένας άριστος δάσκαλος."
Το δάκρυ για τον Μέγα Αλέξανδρο ίσως κάποιοι το σχολιάσουν ειρωνικά, σήμερα. Ίσως έτσι νομίζουν ότι αποκτούν την ταυτότητα του προοδευτικού.
Πηγές
- Ψηφιακή Αποτύπωση της Σιάτιστας, Οδος Παναγιώτη Γράβα, http://www.siatistanews.gr/siatista/SIATISTA-e-apotyposi/Apotyposi/Dromoi-text/22-Grava.html
- ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΟΥΛΙΟΣ, Μαθητές στο Τραμπάντζειο Γυμνάσιο κατά τη διάρκεια του πολέμου, siatistanews
- Το 53ο Σύνταγμα Πεζικού και η Σιάτιστα, siatistanews, http://siatistanews.gr/53-olo-min.pdf.
- Αρχείο Γεώργιο Μπόντα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου