Το έτος 2018 είναι το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΠΠΚ). Ο όρος «Πολιτιστική Κληρονομιά» αναφέρεται σε μνημεία, ομάδες κτισμάτων και χώρων με ιστορική, αισθητική, αρχαιολογική, επιστημονική, εθνολογική ή ανθρωπολογική αξία. Η πολιτιστική κληρονομιά χωρίζεται στην υλική πολιτιστική κληρονομιά και στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Όλα όσα περιλαμβάνουν παρουσιάζουν αρχαιολογικό, ιστορικό, εθνολογικό, καλλιτεχνικό, επιστημονικό ή τεχνολογικό ενδιαφέρον.
Η υλική πολιτιστική κληρονομιά αφορά τα υλικά αγαθά που διαχωρίζονται με την σειρά τους στα κινητά και στα ακίνητα. Στα ακίνητα έχουμε πχ τα αρχοντικά, τα διατηρητέα και τις εκκλησίες. Στα κινητά έχουμε πχ τις εικόνες, τα σπάνια βιβλία της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σιάτιστας Μανούσεια, την εφημερίδα των Μαρκίδαι Πούλιου, το συγγραφικό και ερευνητικό έργο των λόγιων μας, τα μουσικά έργα του Χαρίλαου Περπέσα, το ερευνητικό έργο του Γεώργιου Μέγα.
Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά δεν περιορίζεται στην ύλη αλλά περιλαμβάνει ζωντανές εκφράσεις και παραδόσεις αμέτρητων ομάδων και κοινοτήτων τις οποίες έχουν κληρονομήσει από τους προγόνους τους και τις μεταδίδουν στους απογόνους τους, στις περισσότερες περιπτώσεις από στόμα σε στόμα. Μιλάμε για τα έθιμα μας όπως αυτά του Δεκαπενταύγουστου, των Μπουμπουσαριών, των Κόλιαντων. Οι συνταγές μαγειρικής, τα σαλιάρια, το ηλιαστό κρασί. Τα πανηγύρια. Τα γαμήλια και τα ταφικά έθιμα.
Σε όποιον έχει την υπομονή, προτείνω να διαβάσει το βιβλίο της Αικατερίνης Ζωγράφου και της Καλλιόπη Μπόντα για την υλική πολιτιστική κληρονομιά και το βιβλίο της Καλλιόπης Μπόντα για την άυλη. Αμφότερες, με το ερευνητικό και συγγραφικό, και όχι μόνο έργο τους, μας έφεραν σε επαφή με την έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς και στην συνέχεια βάζοντας μας στα πιο βαθειά, μας διευκρίνισαν ότι διαχωρίζεται στην υλική και στην άυλη.
Το ΕΕΠΚ όπως ενημερωνόμαστε από την αντίστοιχη σελίδα της ΕΕ «…έχει ως στόχο να ενθαρρύνει περισσότερα άτομα να ανακαλύψουν και να ενστερνιστούν την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, και να ενισχύσει την αίσθησή τους ότι ανήκουν σε έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο. Το σύνθημα του ΕΕΠΚ είναι, Η κληρονομιά μας: όταν το παρελθόν συναντά το μέλλον». Στην ανακοίνωση, διαβάζοντας το κείμενο, διαπιστώνουμε ότι στην πολιτιστική κληρονομιά περιλαμβάνει και την φυσική κληρονομιά.
Κατά τη διάρκεια του 2018, όλοι θα έχουν την ευκαιρία, να γνωρίσουν καλύτερα, να εκτιμήσουν και να χαρούν την πολιτιστική κληρονομιά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η δέσμευση, ότι η ΕΕ στα πλαίσια των προγραμμάτων «Δημιουργική Ευρώπη», Erasmus +, Ευρώπη για τους πολίτες, Ορίζοντας 2020, αλλά και άλλων αντίστοιχων προγραμμάτων θα χρηματοδοτήσει έργα που στηρίζουν την πολιτιστική κληρονομιά.
Ξεκινώντας από τον Δήμο, την Εκκλησία, συνεχίζοντας με την Δημόσια Βιβλιοθήκης Σιάτιστας με τα σπάνια βιβλία στο αρχείο της, το σύλλογο Μαρκίδες Πούλιου τον ιδιοκτήτη του Αρχοντικού Δόλγκηρα και που φέρει το όνομα των πρώτων Ελλήνων δημοσιογράφων, τον Ορειβατικό Σύλλογο που δραστηριοποιείται στο όρος Μπούρινος, των ιππικών συλλόγων που πραγματοποιούν το έθιμο του Δεκαπεντάγουστου, τον σύλλογο των αμπελουργών, αλλά και με όλους τους άλλους συλλόγους, νομίζω είναι μια τεράστια ευκαιρία για να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια για να ανταποκριθούμε σε αυτό το κάλεσμα, σε αυτήν την γιορτή του πολιτισμού.
Είναι η αφορμή για μια αρχή. Μπορεί να είναι ήδη κάπως αργά, έχουμε μπει στο 2018, εδώ και δέκα μέρες. Αν όμως υπάρχει θέληση για ένα καλό αποτέλεσμα, όλα είναι εφικτά. Ανταποκρινόμενοι στο βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Σιάτιστας.
Κλείνοντας. Στόχος του ΕΠΠΚ είναι να αλλάξει ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο απολαμβάνουμε, προστατεύουμε και προωθούμε την πολιτιστική κληρονομιά, έτσι ώστε το Ευρωπαϊκό Έτος να έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για τους πολίτες.
Δεν μιλάω άρα για δράσεις και εκδηλώσεις που παρακολουθούμε, συνήθως κάθε χρόνο τον Αύγουστο. Θεωρώ ότι η πληθώρα τέτοιων εκδηλώσεων, αρκετούς τους έχει κουράσει και προφανώς δεν έχει κανένα από τα προσδοκώμενα μακροπρόθεσμα. Ας μην καταφύγουμε άρα σε εύκολες λύσεις!
Παρασκευή 12 Ιανουαρίου 2018,
Ο οδοιπόρος στους δρόμους της Σιάτιστας και της Ιστορίας
Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD
Η υλική πολιτιστική κληρονομιά αφορά τα υλικά αγαθά που διαχωρίζονται με την σειρά τους στα κινητά και στα ακίνητα. Στα ακίνητα έχουμε πχ τα αρχοντικά, τα διατηρητέα και τις εκκλησίες. Στα κινητά έχουμε πχ τις εικόνες, τα σπάνια βιβλία της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σιάτιστας Μανούσεια, την εφημερίδα των Μαρκίδαι Πούλιου, το συγγραφικό και ερευνητικό έργο των λόγιων μας, τα μουσικά έργα του Χαρίλαου Περπέσα, το ερευνητικό έργο του Γεώργιου Μέγα.
Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά δεν περιορίζεται στην ύλη αλλά περιλαμβάνει ζωντανές εκφράσεις και παραδόσεις αμέτρητων ομάδων και κοινοτήτων τις οποίες έχουν κληρονομήσει από τους προγόνους τους και τις μεταδίδουν στους απογόνους τους, στις περισσότερες περιπτώσεις από στόμα σε στόμα. Μιλάμε για τα έθιμα μας όπως αυτά του Δεκαπενταύγουστου, των Μπουμπουσαριών, των Κόλιαντων. Οι συνταγές μαγειρικής, τα σαλιάρια, το ηλιαστό κρασί. Τα πανηγύρια. Τα γαμήλια και τα ταφικά έθιμα.
Σε όποιον έχει την υπομονή, προτείνω να διαβάσει το βιβλίο της Αικατερίνης Ζωγράφου και της Καλλιόπη Μπόντα για την υλική πολιτιστική κληρονομιά και το βιβλίο της Καλλιόπης Μπόντα για την άυλη. Αμφότερες, με το ερευνητικό και συγγραφικό, και όχι μόνο έργο τους, μας έφεραν σε επαφή με την έννοια της πολιτιστικής κληρονομιάς και στην συνέχεια βάζοντας μας στα πιο βαθειά, μας διευκρίνισαν ότι διαχωρίζεται στην υλική και στην άυλη.
Το ΕΕΠΚ όπως ενημερωνόμαστε από την αντίστοιχη σελίδα της ΕΕ «…έχει ως στόχο να ενθαρρύνει περισσότερα άτομα να ανακαλύψουν και να ενστερνιστούν την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης, και να ενισχύσει την αίσθησή τους ότι ανήκουν σε έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο. Το σύνθημα του ΕΕΠΚ είναι, Η κληρονομιά μας: όταν το παρελθόν συναντά το μέλλον». Στην ανακοίνωση, διαβάζοντας το κείμενο, διαπιστώνουμε ότι στην πολιτιστική κληρονομιά περιλαμβάνει και την φυσική κληρονομιά.
Κατά τη διάρκεια του 2018, όλοι θα έχουν την ευκαιρία, να γνωρίσουν καλύτερα, να εκτιμήσουν και να χαρούν την πολιτιστική κληρονομιά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η δέσμευση, ότι η ΕΕ στα πλαίσια των προγραμμάτων «Δημιουργική Ευρώπη», Erasmus +, Ευρώπη για τους πολίτες, Ορίζοντας 2020, αλλά και άλλων αντίστοιχων προγραμμάτων θα χρηματοδοτήσει έργα που στηρίζουν την πολιτιστική κληρονομιά.
Ξεκινώντας από τον Δήμο, την Εκκλησία, συνεχίζοντας με την Δημόσια Βιβλιοθήκης Σιάτιστας με τα σπάνια βιβλία στο αρχείο της, το σύλλογο Μαρκίδες Πούλιου τον ιδιοκτήτη του Αρχοντικού Δόλγκηρα και που φέρει το όνομα των πρώτων Ελλήνων δημοσιογράφων, τον Ορειβατικό Σύλλογο που δραστηριοποιείται στο όρος Μπούρινος, των ιππικών συλλόγων που πραγματοποιούν το έθιμο του Δεκαπεντάγουστου, τον σύλλογο των αμπελουργών, αλλά και με όλους τους άλλους συλλόγους, νομίζω είναι μια τεράστια ευκαιρία για να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια για να ανταποκριθούμε σε αυτό το κάλεσμα, σε αυτήν την γιορτή του πολιτισμού.
Είναι η αφορμή για μια αρχή. Μπορεί να είναι ήδη κάπως αργά, έχουμε μπει στο 2018, εδώ και δέκα μέρες. Αν όμως υπάρχει θέληση για ένα καλό αποτέλεσμα, όλα είναι εφικτά. Ανταποκρινόμενοι στο βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Σιάτιστας.
Κλείνοντας. Στόχος του ΕΠΠΚ είναι να αλλάξει ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο απολαμβάνουμε, προστατεύουμε και προωθούμε την πολιτιστική κληρονομιά, έτσι ώστε το Ευρωπαϊκό Έτος να έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για τους πολίτες.
Δεν μιλάω άρα για δράσεις και εκδηλώσεις που παρακολουθούμε, συνήθως κάθε χρόνο τον Αύγουστο. Θεωρώ ότι η πληθώρα τέτοιων εκδηλώσεων, αρκετούς τους έχει κουράσει και προφανώς δεν έχει κανένα από τα προσδοκώμενα μακροπρόθεσμα. Ας μην καταφύγουμε άρα σε εύκολες λύσεις!
Παρασκευή 12 Ιανουαρίου 2018,
Ο οδοιπόρος στους δρόμους της Σιάτιστας και της Ιστορίας
Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου